مقایسه مولفه های مختلف وضعیت سلامت زیست بوم در حوزه آبخیز ایریل، استان اردبیل

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: مجله مهندسی اکوسیستم بیابان، دوره: 6، شماره: 16
  • کد COI اختصاصی: JR_DEEJ-6-16_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 41
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

انیس جعفری

دانشگاه محقق اردبیلی

فرشاد کیوان بهجو

دانشگاه محقق اردبیلی

رئوف مصطفی زاده

دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

یکی از اجزای مهم و عامل اساسی تغییر در زیست بوم، انسان بوده و زیست بوم های تخریب شده نتیجه فعالیت های انسانی است. وجود یک زیست بوم سالم برای تامین خدماتی که موردنیاز انسان و محیط طبیعی و نیز حفظ ارزش های اقتصادی و اجتماعی ضروری است. برای ارزیابی سلامت زیست بوم، به بررسی کیفیت شرایط زیست بوم با استفاده از انواع شاخص ها نیاز است؛ زیرا مجموعه شاخص ها باید نشان دهنده اطلاعات کلیدی در ساختار زیست بوم و عملکرد و برای هدف از این ارزیابی خاص باشد. هدف این مطالعه، ارزیابی مولفه های موثر بر سلامت زیست بوم به صورت جامع، در قالب سه معیار توان، ساختار و تاب آوری در حوزه آبخیز ایریل استان اردبیل است. دراین باره، مقادیر مولفه های توان (NDVI، فرسایش و رواناب)، ساختار (پیوستگی، تکه تکه شدگی، تقسیم شدگی، درجه تفکیک، تراکم لبه و شاخص تنوع سیمپسون تغییریافته ) و تاب آوری (درصد کاربری های مختلف، شاخص بزگ ترین لکه و شاخص تجمع) به صورت کمی محاسبه شد و در ادامه، با ارائه نتایج در قالب نمودارهای راداری، امکان مقایسه مولفه های مختلف و چندبعدی در زیرحوضه های موردمطالعه فراهم گردید. براساس نتایج مقادیر معیار توان در زیرحوضه های S۱ (۸۹/۰) و S۸ (۱۳/۰)، به ترتیب بالا ترین و پایین ترین امتیاز را دارند. زیرحوضه های S۷، S۲ و S۳ از نظر معیار ساختار با مقادیر ۷۳/۰، ۶۳/۰ و ۶۳/۰ در شرایط مطلوبی قرار دارند و سایر حوزه ها در وضعیت نامناسبی قرار دارند. مقدار معیار تاب آوری در زیرحوضه های S۱، S۳ و S۸ بیشتر از بقیه زیرحوضه هاست. درمجموع، نتایج نشان داد که مولفه تاب آوری دارای بالاترین تغییرات در زیرحوضه های منطقه موردمطالعه بوده است. براساس نتایج، مقدار متوسط مولفه های توان، ساختار و تاب آوری به ترتیب برابر ۴۰/۰، ۵۵/۰ و ۵۵/۰ بوده و درمجموع، زیرحوضه S۱ دارای بالاترین مقدار متوسط شاخص های محاسباتی است.

کلیدواژه ها

تاب آوری زیست بوم, پیوستگی اکولوژیک, ساختار زیست بوم, ارزیابی سلامت, توان زیست بوم

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.