تعیین مولفه های تاب آوری کالبدی در بافت مسکونی شهر بجنورد با استفاده از خودهمبستگی فضایی موران

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری، دوره: 10، شماره: 39
  • کد COI اختصاصی: JR_JUPM-10-39_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 160
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

یعقوب ابدالی

دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران

سیدعباس رجایی

استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران

چکیده

امروزه عمدتا شهرها و جوامع سکونت گاهی در مکان هایی ایجاد یا بنا شده اند که به لحاظ مخاطرات طبیعی در معرض وقوع انواع سوانح طبیعی و یا به دلیل پیشرفت های تکنولوژی در معرض انواع سوانح انسان ساخت هستند از این­رو یکی از مهم ترین الزامات پرداختن به مسائل کالبدی بافت­های مسکونی در شهرها و تبیین مفهوم تاب آوری و به تبع آن مقاوم­سازی این بافت ها در مواجهه با حوادث و مخاطرات احتمالی است. قلمرو مطالعه حاضر بافت مسکونی شهر بجنورد است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش­شناسی توصیفی تحلیلی مبتنی بر رویکرد مطالعات کالبدی- سازه­ای است. برای دستیابی به اهداف تحقیق شاخص­های منتخب اسکلت ساختمان، جنس مصالح، تعداد طبقات، دانه­بندی، قدمت ساختمان و کیفیت ابنیه استخراج شد. برای کشف روند الگوها از ابزار رگرسیون و برای وزن دهی به لایه­ها در داده­های فضایی از روش خودهمبستگی فضایی ابزار موجود در نرم افزار Geoda استفاده شد. برای تعیین نوع توزیع تاب­آوری کالبدی (خوشه­ای، تصادفی و پراکنده) از ابزار Moran’s I استفاده شده است. همچنین برای بررسی توزیع فضایی اولویت­بندی تاب­آوری بافت مسکونی از روش خودهمبستگی فضایی موران در نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج مکانی در پژوهش حاضر نشان می­دهد که ۲۲۳۵۷۸۳ مترمربع یعنی ۴۵/۲۸ درصد از کل مساحت که تعداد ۱۰۱۸۷ بلوک ساختمانی را در بر می­گیرد در بازه تاب­آوری نسبتا کم تا خیلی کم قرار دارند و ۳۵۱۳۷۳۲ مترمربع یعنی ۷۰/۴۴ درصد از کل مساحت که تعداد ۱۵۲۶۹ بلوک ساختمانی را در بر می­گیرد در بازه تاب­آوری متوسط قرار دارد که نیازمند برنامه­ریزی هرچه سریع­تر برای این قسمت­ها از بافت است. در پایان بر مبنای یافته­های پژوهش و در چارچوب ۶ مولفه­ی منتخب، پیشنهادهایی برای تاب­آور نمودن بافت مسکونی شهر بجنورد در بعد کالبدی ارائه شد.

کلیدواژه ها

تاب آوری, کالبدی, مسکونی, ALM, بجنورد

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.