تحلیل فضایی مناطق شهری در برخورداری از شاخص های شهر نوآور(مطالعه موردی: کلان شهر تبریز)

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری، دوره: 12، شماره: 46
  • کد COI اختصاصی: JR_JUPM-12-46_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 184
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

هادی رشتبر

دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

حسین نظم فر

استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

رسول صمدزاده

دانشیار جغرافیا طبیعی، گروه جغرافیا، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

چکیده

شهرها با دربر­گرفتن درصد فزاینده­ای از جمعیت و گسترش شهرنشیتی، با چالش­های مهمی از جمله نابرابری فضایی روبرو هستند. نقش کلان­شهرها به علت آثار تجمعی چالش­های افزایش جمعیت، بسیار حائز اهمیت است. با اینکه شهرها به عنوان مرکز نوآوری در نظر گرفته شده، اما سطح نوآوری بین مناطق به صورت برابر توزیع نمی­شود­. هدف این پژوهش سطح­بندی مناطق کلان­شهر تبریز در برخورداری از شاخص­های شهر نوآور است. پژوهش حاضر براساس هدف از نوع تحقیقات کاربردی و بر اساس ماهیت و روش از نوع تحقیقات مقایسه­ای بوده و روش گردآوری داده­ها، به صورت پیمایشی می­باشد. با استفاده از فرمول کوکران ۳۸۴ نفر از میان شهروندان و ۲۷ خبره با روشه گلوله برفی به عنوان نمونه انتخاب گردیده­اند­؛ پایایی پرسشنامه شهروندان و خبرگان به ترتیب­ با مقادیر ۸۹/۰ و ۹۳/۰ تایید شده است. نتایج به دست آمده از تکنیک ANP نشان می­دهد که زیرمعیارهای مراکز آموزشی و پارک علم و فناوری به ترتیب با مقادیر ۱۰۴۰۴۶/۰ و ۰۹۰۸۹۵/۰ بیشترین و زیرمعیارهای مساحت منطقه و جمعیت به ترتیب با مقادیر۰۰۳۷۴/۰و ۰۰۷۵۳۷/۰ کمترین تاثیر را درحرکت شهر تبریز به سمت یک شهر نوآور دارند. بررسی وضعیت چگونگی توزیع شاخص­های شهر نوآور نشان می­دهد که منطقه هشت با میزان تاپسیس­۹۶۴۷­/۰در رتبه اول و منطقه چهار با میزان تاپسیس­۰۶۸۰۸۱/۰­­در  رتبه آخر سطح نوآوری قرار گرفته­اند.­ یافته­­های پژوهش نشان می­دهد که شاخص­های شهر نوآور به صورت عادلانه توزیع نشده و تمرکز فضایی در توزیع شاخص­ها وجود دارد. لذا، مدیریت کلان­شهر تبریز در راستای تحقق شهر نوآور نیازمند تحریک نوآوری از طریق توزیع عادلانه شاخص­های شهر نوآور و تمرکززدایی از مرکز است.

کلیدواژه ها

کلان شهر تبریز, شهر نوآور, تکنیک ANP, تاپسیس, تمرکز فضایی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.