نقش جریان های روستایی-شهری در تحولات فضایی سکونتگاههای روستایی(مطالعه موردی: روستاهای پیرامونی شهر زاهدان)

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، دوره: 11، شماره: 41
  • کد COI اختصاصی: JR_JZPM-11-41_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 188
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

یعقوب مزارزهی

دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

بیژن رحمانی

دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

ناصر شفیعی ثابت

استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

ج جریان­های فضایی بین سکونتگاههای روستایی و شهری وجود دارند که در غالب جریان افراد، سرمایه، کالا، اطلاعات و فناوری و مانند آن تعریف می­شوند. جریان­های فضایی بین شهر و روستا در گذر زمان از عوامل کلیدی در تحولات فضایی سکونتگاههای روستایی است. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نقش جریان­های فضایی در تحولات فضایی سکونتگاههای روستایی پیرامون شهر زاهدان است. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات توصیفی-تحلیلی است و جامعه آماری پژوهش را ۲۱۸ روستای شهرستان زاهدان تشکیل می­دهند که از این میان ۳۰ روستا با استفاده از روش تخمین شخصی به عنوان نمونه موردی تحقیق برگزیده شده­اند. با توجه به هدف پژوهش، از بین خانوارهای روستاهای نمونه، ۳۴۸ خانوار به عنوان نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعیین شده­اند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار استنباطی (آزمون کندال تائوبی و آزمون رگرسیون چند متغیره) استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که aبر اساس آزمون کندال تائوبی رابطه معناداری  بین جریان­های فضایی و تحولات فضایی با ضریب همبستگی ۵۹۴/۰ وجود دارد. همچنین بر اساس نتایج آزمون رگرسیون نشان می­دهد ۹/۵۸ درصد تحولات فضایی سکونتگاههای روستایی مورد مطالعه به وسیله جریان­های فضایی تبیین می­گردد. جریان­های سرمایه و افراد با ضریب Beta، ۵۰۸/۰ و ۴۱۲/۰ بیشترین تاثیر را در تحولات فضایی سکونتگاههای روستایی مورد مطالعه داشته است. تحولات فضایی سکونتگاههای روستایی نیز در همه ابعاد یکسان نیست به طوری که تحولات بیشتر در بعد کالبدی-زیربنایی و بخش های غیر تولیدی روستاهای پیرامونی شهر زاهدان عنیت دارد. در نهایت در ناحیه مورد مطالعه به دلایل ساختاری و عملکردی پیوند ناقص بین شهر زاهدان و روستاهای پیرامونی شکل گرفته است که باعث عدم تحقق توسعه در سطح منطقه شده است.

کلیدواژه ها

جریان های فضایی, تحولات فضایی, روستاهای پیرامونی, شهر زاهدان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.