تحلیلی بر تغییرات کاربری زمین و شکل گیری جزایر حرارتی در حریم شهر ارومیه با استفاده از سنجش از دور

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، دوره: 11، شماره: 41
  • کد COI اختصاصی: JR_JZPM-11-41_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 224
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی خدمت زاده

دانش آموخته کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم های اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

میرنجف موسوی

استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

حجت محمدی ترکمانی

دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

میر صادق محمدی

دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

رشد جمعیت و توسعه شهرنشینی از عوامل موثر بر افزایش دمای هوا در نواحی شهری هستند که موجب ایجاد جزیره حرارتی برروی این مناطق در مقایسه با محیط اطراف می شوند. پدیده ای که به موجب آن مناطق شهری درجه حرارت گرم تر از محیط اطراف خود را تجربه  می کنند. علم سنجش از دور با استفاده از تشعشع مادون قرمز حرارتی و به کاربستن مدل های فیزیکی ابزار مناسبی جهت محاسبه مقدار دمای سطح، در نواحی وسیع محسوب می شود. در این تحقیق که از نظر روش، توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی می­باشد جهت شناخت محدوده تشکیل جزایر حرارتی حریم شهر ارومیه در برهه زمانی ۲۰۱۰ الی ۲۰۱۸   و ارتباط تغییرات کاربری اراضی با شکل گیری جزایر حرارتی، از تصاویر سنجنده ETM+  ماهواره لندست ۷ و سنجنده  TIRS,OLI  ماهواره لندست۸ استفاده شده است. همچنین از روش طبقه بندی ماشین بردار پشتیبان برای استخراج کاربری ها در ۳ کلاس مسکونی، پوشش گیاهی- باغی و بایر  استفاده شده است. بررسی های انجام شده نشان میدهد که دما در مناطق مسکونی در سال ۲۰۱۰ در فصل گرم برابر با ۹۰/۳۲ درجه سانتی گراد بوده که این مقدار در سال ۲۰۱۸ به سانتی گراد۱۷/۳۵ رسیده است یعنی۲۷/۲ درجه سانتی گراد افزایش داشته است این در حالی است که مساحت مناطق مسکونی نیز روند افزایشی را نشان میدهد و ۰۹/۶ درصد افزایش داشته است. درسال ۲۰۱۰ اراضی باغی و پوشش گیاهی دارای مساحت ۵۳/۴۳ درصدی و اراضی بایر و زراعی دارای مساحت ۳۶/۳۹ درصدی هستند که این مقادیر در سال ۲۰۱۸ به ترتیب برابر با ۴۹/۴۰ و ۳۰/۳۶ درصد  است یعنی روند کاهشی را نشان می دهد. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که اراضی باغی و زراعی در نتیجه افزایش مناطق مسکونی و گسترش شهری روند کاهشی داشتند. همچنین بر اساس بررسی­های به عمل آمده در محدوده مورد مطالعه، بین پوشش سطح و دمای سطح زمین رابطه معناداری وجود دارد که این امر مبین شکل گیری جزایر حرارتی بر روی پوشش های ساخته شده در حریم شهر می باشد.

کلیدواژه ها

تغییرات کاربری زمین, جزایر حرارتی شهری, طبقه بندی svm, لندست, حریم شهر ارومیه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.