ارزیابی هیدروشیمی آب زیرزمینی در آبخوان زرآباد (استان سیستان و بلوچستان) با هدف تعیین کیفیت آب برای مصرف کشاورزی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه زمین شناسی مهندسی، دوره: 16، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JEG-16-4_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 77
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

معصومه نیکبخت

Kharazmi university

محمد نخعی

Kharazmi university

عطا شاکری

Kharazmi university

وهاب امیری

Yazd university

چکیده

در این مطالعه، وضعیت هیدروشیمیایی و کیفیت منابع آب زیرزمینی آبخوان ساحلی زرآباد در جنوب شرق ایران مورد بررسی قرار گرفته است. فراوانی کاتیون ­ها و آنیون­ ها به ترتیب +Na+> Ca۲+> Mg۲+> K و -Cl-> SO۴۲-> HCO۳ است. متوسط غلظت EC و TDS به ترتیب بین ۹۲۲ تا ۷۱۴۰ µS/cm و  ۵۴۵ تا ۶۴۲۶ mg/L است. تیپ آب اکثر نمونه ­ها Na-Cl (۷۸ درصد) است و دومین تیپ غالب نیز Ca-Mg-Cl (۲۲ درصد) است. تیپ آب، شاخص Chloro-alkaline، نسبت ­های یونی و موقعیت نمونه ­ها بر روی نمودار گیبس نشان می ­دهد که تبادل کاتیونی (مستقیم و معکوس)، هوازدگی سیلیکات ­ها، تبخیری­ ها و نفوذ آب شور فرایندهای اصلی کنترل کننده شیمی آب زیرزمینی هستند. نسبت ­های یونی -SO۴۲-/Cl-، B/Cl- و Na+/Cl نشان می­ دهد که نفوذ آب شور با فاصله گرفتن از رودخانه رابچ بویژه در قسمت­ های شمال غربی و جنوب شرقی افزایش می­ یابد. این می ­تواند منجر به کاهش کیفیت منابع آب شود. علاوه بر این کیفیت آب برای مصارف کشاورزی بر اساس برخی شاخص­ ها مانندEC ، درصد سدیم  (Na%)، نسبت جذب سدیم (SAR)، کربنات سدیم باقیمانده (RSC)، نسبت جذب منیزیم (MAR)، شاخص نفوذ­پذیری (PI)، نسبت کلی (KR)، نمودار USSL و Wilcox مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که حدود ۶۰ درصد نمونه ­ها دارای کیفیت نامناسب برای آبیاری و در قسمت شمال غربی و جنوب شرقی دشت واقع شدند. حدود ۴۰ درصد نمونه ­ها نیز دارای کیفیت مناسب برای آبیاری و در مجاورت رودخانه رابچ واقع شده است.

کلیدواژه ها

Groundwater quality, Ionic ratios, Salinization, Coastal aquifer, Irrigation, کیفیت آب زیرزمینی, نسبت یونی, شوری, آبخوان ساحلی, آبیاری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.