جایگاه حفاظتی گونه انحصاری Ranunculus dalechanensis

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: نشریه طبیعت ایران، دوره: 7، شماره: 6
  • کد COI اختصاصی: JR_IRNAT-7-6_015
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 56
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نسترن جلیلیان

دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه،ایران.

مصطفی نعمتی پیکانی

استادیار پژوهشی بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران.

حبیب اله رحیمی

پژوهشگر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

زیبا جمزاد

استاد پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

عادل جلیلی

استاد پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

چکیده

گونه Ranunculus dalechanensis Iranshahr & Rech. f. (آلاله دالاخانی) گیاهی چند ساله، ریزوم دار از تیره آلاله ئیان (Ranunculaceae) و از گیاهان کوهسری انحصاری ایران (استان کرمانشاه) است. جایگاه حفاظتی این گونه بر اساس شیوه نامه اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) و با استفاده از سه معیار میزان حضور، سطح تحت اشغال و اندازه جمعیت تعیین شد. سطح تحت اشغال(AOO)  گونه Ranunculus dalechanensis، با بازدید صحرایی و استقرار پلات در رویشگاه آن، ۰۰۰۶/۰ کیلومتر مربع (۶۰۰ مترمربع) اندازه گیری شد و «در بحران انقراض» (critically endangered: CR) قرار گرفت. تردد فراوان کوهنوردان، همچنین دام های روستاهای مجاور در منطقه سبب شده این محیط طبیعی و چشم انداز زیبا در معرض تخریب قرار گیرد. ذکر این نکته لازم است که با وجود سمی بودن این گیاه، چرای دام نمی تواند تهدیدی جدی برای این گونه محسوب شود، اما سبب له شدن و کنده شدن گیاهان منطقه خواهد شد. پیشنهاد می شود، در قالب اقدام برای حفاظت در خارج از رویشگاه اصلی، بذر این گونه، جمع آوری و در بانک ژن منابع طبیعی ایران، ذخیره سازی و پایه هایی از آن در باغ گیاه شناسی ملی ایران و باغ گیاه شناسی زاگرس کاشته شود تا در صورت لزوم امکان احیای مجدد جمعیت آن در طبیعت وجود داشته باشد. همچنین، با توجه به محدود بودن رویشگاه گونه، توصیه می شود سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور این رویشگاه منحصر به فرد را مورد حفاظت قرار دهد.

کلیدواژه ها

اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت, آلاله دالاخانی, تیره آلاله ئیان, جایگاه حفاظتی, گونه انحصاری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.