حسین سعادتی - PhD Candidate of Cognitive Psychology, Cognitive Psychology Department, Institute for Cognitive Science Studies, Tehran, Iran
علیرضا مرادی - Professor of Clinical Psychology, Department of Clinical Psychology, Kharazmi University, Tehran, Iran / Professor of Clinical Psychology, Department of Cognitive Psychology, Institute for Cognitive Science Studies, Tehran, Iran
محمدرضا شالبافان - Associate Professor of Psychiatry, Mental Health Research Center, Psychosocial Health Research Institute (PHRI), Department of Psychiatry, School of Medicine, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran/ Associate Professor of Psychiatry, Brain and
ویدا میرابوالفتحی - PhD in Cognitive Psychology, Cognitive Psychology Department, Institute for Cognitive Science Studies, Tehran, Iran

مقدمه: اختلال افسردگی اساسی علاوه بر مشکلات خلقی به همراه نقایص شناختی متعددی از جمله ضعف در حافظه خودزندگینامه ای و تفکر آینده نگر رویدادی است که روش های درمانی متعددی برای بهبود آنها به کار گرفته شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش برحافظه خودزندگینامه ای، تفکرآینده نگر رویدادی و افسردگی در بیماران دارای اختلال افسردگی اساسی است. روش کار: این پژوهش یک  طرح شبه­ آزمایشی تصادفی از نوع پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با فاصله سه ماهه بود. تعداد ۳۰ نفر با دامنه سنی ۱۸ تا ۶۰ سال (۲۲ زن و ۸ مرد) با روش نمونه گیری در دسترس از میان مراجعان درمانگاه روان­پزشکی انیستیتو تهران در سال­ های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، با رعایت معیارهای ورود و خروج انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (۱۵ نفر) و کنترل (۱۵ نفر) جایگزین شدند. ابزار مطالعه شامل مصاحبه ساختاریافته SCID برای تشخیص افسردگی، آزمون حافظه خودزندگینامه ای، آزمون تفکرآینده نگر رویدادی و پرسشنامه افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-۲۱) بود. گروه آزمایش درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش برای ۸ جلسه دریافت کرد که جلسات به صورت فردی هفته­ ای یک نوبت ۳۰ دقیقه ­ای برگزار شد و گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکرد. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس درون گروهی_بین­ گروهی مختلط توسط نرم­ افزار SPSS-۲۶ استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس درون گروهی_بین­ گروهی مختلط نشان داد، درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش تاثیر معناداری بر ارتقای حافظه خودزندگینامه ای و تفکرآینده نگر رویدادی و کاهش علائم افسردگی در مرحله پس آزمون و پیگیری در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل داشته است (۰/۰۵>P). نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه با توجه به اثربخش بودن درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش و ماندگاری اثر آن در پیگیری سه ماهه، این روش درمانی برای بهبود نقایص شناختی مانند بیش ­کلی­ گرایی حافظه خودزندگینامه ای و تفکرآینده نگر رویدادی و کاهش علایم افسردگی اساسی توصیه می­ شود.

Major depressive disorder, Autobiographical memory, Episodic future thinking, Acceptance and commitment therapy, اختلال افسردگی اساسی, حافظه خود زندگی نامه ای, تفکرآینده نگر رویدادی, درمان مبتنی برتعهد و پذیرش