بررسی حجم آب کاربردی، بهره وری فیزیکی و اقتصادی آب در باغات انجیر کشور

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه علوم و مهندسی آبیاری، دوره: 46، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JISE-46-2_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 67
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی قدمی فیروزآبادی

دانشیار پژوهش مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران.

فریبرز عباسی

استاد پژوهش، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،کرج، ایران.

مهدی جوزی

استادیار بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران.

بهروز ابوالپور

استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، فارس، ایران.

نادر کوهی

استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان، ایران.

امیر اسلامی

استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، فارس، ایران.

پیمان ورجاوند

استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران.

ابوالفضل ناصری

دانشیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران.

چکیده

انجیر به دلیل ارزش غذایی، عملکرد و ارزش اقتصادی بالا و مقاومت به شرایط نامناسب اقلیمی از محصولات عمده باغی کشور است. در رابطه با حجم آب کاربردی و بهره وری آب این محصول در کشور، مطالعه جامعی صورت نگرفته است. لذا این پژوهش، باهدف تعیین حجم آب آبیاری و بهره وری فیزیکی و اقتصادی آب انجیر، تحت مدیریت بهره برداران در قطب های تولید این محصول اجرا شد. بدین منظور تعداد ۱۰۰ باغ در استان های لرستان، کرمانشاه، فارس، کرمان و خوزستان در طول فصل زراعی ۱۳۹۹-۱۳۹۸ مورد ارزیابی قرار گرفتند. حجم آب آبیاری در مناطق مورد مطالعه از ۷۷۰۶  تا ۱۳۴۷۱ مترمکعب بر هکتار متغیر و میانگین آن ۱۰۴۲۸ مترمکعب بر هکتار شد. روش آبیاری قطره ای نسبت به روش آبیاری سطحی به میزان ۶/۲۳ درصد حجم آب کاربردی را کاهش داده است. بهره وری آب در مناطق تولید انجیر از ۳/۰ تا ۵۸/۱ کیلوگرم بر مترمکعب متغیر و متوسط آن ۱۶/۱ کیلوگرم بر مترمکعب بود. میزان بهره وری آب در روش آبیاری قطره ای و سطحی به ترتیب ۵۸/۱ و ۹۹/۰ کیلوگرم بر مترمکعب تعیین شد. میانگین بهره وری خالص و ناخالص اقتصادی آب در مناطق مورد مطالعه به ترتیب ۹/۵۰ و ۲/۱۱۱ هزار ریال به ازای هر مترمکعب آب بود. میانگین نیاز خالص آبیاری در مناطق مورد مطالعه به روش پنمن مانتیث و سند ملی به ترتیب ۷۴۹ و ۶۹۶ میلی متر تعیین شد. استفاده از سامانه آبیاری قطره ای بجای سامانه آبیاری سطحی که باعث کاهش ۶/۲۳ درصدی در آب مصرفی و افزایش ۶۰ درصدی در بهره وری آب می شود، توصیه می شود.

کلیدواژه ها

بهره وری, پنمن- مانتیث, تحلیل اقتصادی, نیاز آبی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.