تنوع خردزیستگاه و ارزش بوم شناسی درختان زیستگاهی در توده های راش شرقی

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: مجله جنگل ایران، دوره: 12، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_IJF-12-2_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 67
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

کیومرث سفیدی

دانشیار گروه علوم و مهندسی جنگل، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل

سید محمد معین صادقی

دکتری جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج

چکیده

ارزیابی سطح تنوع و ارزش اکولوژیک زیستگاه های خرد، شاخصی برای ارزیابی تنوع زیستی در بوم سازگان های جنگلی است. این پژوهش باهدف ارزیابی سطح تنوع و ارزش اکولوژیک زیستگاه های خرد در جنگل های راش در پارسل ۴۳۵ طرح شیرقلاع در شرق استان گیلان انجام شد. به این منظور، سه قطعه نمونه یک هکتاری انتخاب شد و در هر قطعه نمونه تمامی درختان زنده و خشک سرپا به منظور بررسی وجود هر یک از زیستگاه های خرد بررسی و مشخصه های آن ها شامل قطر برابرسینه، ارتفاع درخت، تعداد و نوع زیستگاه خرد ثبت شد. برای تحلیل وضعیت تنوع زیستگاه های خرد، شاخص های تنوع آلفا، بتا و گاما، شاخص غنای مارگالف، شاخص های تنوع شانون-وینر و سیمپسون و شاخص یکنواختی پیلو محاسبه شد. درمجموع تعداد ۱۴۷ زیستگاه خرد بر روی ۸۷ درخت زیستگاهی (معادل ۲/۲۴ زیستگاه خرد به ازا هر یک صد اصله درخت سرپا) شناسایی شد. حفره های دارکوب فراوان ترین و میکروسویل، کمیاب ترین زیستگاه خرد بودند. درختان دارای حفره شامل حفره های دارکوب، حفره های روی تنه، حفره های شاخه های اصلی و حفره های روی گورچه بیش از نیمی از کل زیستگاه های خرد را به خود اختصاص دادند (۵۳ درصد) که اغلب بر روی درختان زنده (۶/۶۸ درصد) از گونه راش شرقی (۳/۷۷ درصد) مشاهده می شوند. میانگین تنوع آلفا، بتا و گاما به ترتیب ۹۹/۱، ۶۳/۵ و ۱۱ به دست آمد. مقدار شاخص ارزش اکولوژیک زیستگاه، ۲/۱۳ محاسبه شد و فراوان ترین آن در کلاسه ۱۰-۲۰ سانتی متر مشاهده شد. در یک جمع بندی می توان بیان کرد که حفظ و نگهداری درختان زیستگاهی قطورتر از یک متر به منظور تامین زیستگاه خرد و حفظ تنوع زیستی در جنگل ها توصیه می شود.

کلیدواژه ها

آشیانه, تنوع زیستی, جنگل شناسی همگام با طبیعت, حفره دارکوب, شکاف تنه ای

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.