سلامت رودخانه، اهمیت و کاربردهای آن
- سال انتشار: 1395
- محل انتشار: فصلنامه ترویج و توسعه آبخیزداری، دوره: 4، شماره: 13
- کد COI اختصاصی: JR_WMJI-4-13_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 419
نویسندگان
دانشیار گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، عضو پژوهشکده مدیریت آب، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکده فناوری کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده فناوری کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی.
استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده فناوری کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی.
چکیده
رودخانه ها اکوسیستم های پیچیده ای هستند که به دلیل استفاده های بیش از حد و افزایش رو به رشد جمعیت جهان در معرض تهدید قرار گرفته اند. با توجه به ارتباط نزدیک رودخانه ها و جوامع انسانی، اکوسیستم رودخانه ها نسبت به تنش ها و فعالیت انسانی آسیب پذیر شده و تغییرات زیادی در رودخانه ایجاد شده است. با این حال تخریب در اثر دخالت و فعالیت های انسان، باعث شده است که ارائه موثر و پایدار خدمات رودخانه ها (شامل آب شرب، تصفیه آب، انرژی برقابی، جذب مواد آلی، چرخه مواد غذایی، تفریح و زیستگاه گیاهان و جانوران) مختل گردد. برای مقابله با تاثیرات مخرب فعالیت های انسانی، ارزیابی و تعیین درجه سلامت رودخانه یکی از معیارهای اساسی مدنظر سازمان های مدیریت آب است. تعیین سلامت رودخانه می تواند به عنوان ابزاری در برآورد جریان زیست محیطی و کمی نمودن مقدار، زمان بندی و کیفیت جریان آب مورد نیاز برای استفاده های بشری و تداوم حیات اکوسیستم های رودخانه ای استفاده شود. هدف از مطالعه حاضر، تبیین مفهوم و اهمیت سلامت رودخانه و چهارچوب های نظری و کاربردی به عنوان یک رویکرد جدید در برنامه ریزی و استفاده از منابع آب سطحی است. در این راستا تعاریف، چهارچوب ها و گزیده ای از مطالعات انجام شده در این خصوص ارائه شده است. در نتیجه، ارزیابی سلامت رودخانه می تواند در دستیابی به رژیم و الگوی جریان تامین کننده استفاده های انسانی و فرآیندهای ضروری برای حفظ اکوسیستم های سالم رودخانه ای و مدیریت منابع آب موثر واقع شود. بر اساس نتایج، ارزیابی سلامت جریان یک برنامه مکمل برای برنامه ریزی، طراحی و مدیریت آبخیز و استفاده از آن در تنظیم و تعدیل رژیم جریان و احیاء اکوسیستم رودخانه است.کلیدواژه ها
اکوسیستم رودخانه, جریان رودخانه ای, سلامت جریان, شاخص های هیدرولوژیکیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.