اثر بارگذاری هیدرواستاتیک بر خواص پتروفیزیکی، ژئومکانیکی و ساختاری سنگ مخزن کربناته

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: مجله پژوهش نفت، دوره: 29، شماره: 5
  • کد COI اختصاصی: JR_PRRIP-29-5_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 57
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

یاسر سلیمی دلشاد

دانشکده مهندسی معدن، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، ایران

علی مرادزاده

دانشکده مهندسی معدن، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، ایران

عزت اله کاظم زاده

پردیس پژوهش و توسعه صنایع بالادستی نفت، پژوهشگاه صنعت نفت، ایران

پیمان پورافشاری

گروه مهندسی معدن و نفت دانشگاه نظربایف، آستانا، قزاقستان

عباس مجدی

دانشکده مهندسی معدن، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

حین تولید از مخازن هیدروکربنی و فرآیند تزریق، تغییرات فشار منفذی باعث تراکم مخزن می گردد که منجر به اثرگذاری مستقیم روی خواص پتروفیزیکی سنگ مخزن می شود. بنابراین، شناخت تغییرات رفتار سنگ و خواص مخزنی وابسته به تنش مانند تخلخل و نفوذپذیری بسیار با اهمیت است. در این مطالعه، تلاش می شود اثر بارگذاری هیدرواستاتیک بر خواص پتروفیزیکی، ژئومکانیکی و ساختاری سنگ مخزن کربناته بررسی شده و تغییرات تخلخل، نفوذپذیری و توزیع اندازه حفرات مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند. جهت بررسی تغییرات صورت گرفته در رفتار ژئومکانیکی سنگ مخزن کربناته، سرعت موج برشی و تراکمی دو نمونه سنگ مخزن با خواص ظاهری و فیزیکی مشابه تحت بارهای مختلف اندازه گیری شد. همچنین، به منظور بررسی ساختار و تغییرات داخلی نمونه های سنگ مخزن از تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) استفاده شد. نتایج حاصل از این مطالعه حاکی از آن است که با افزایش بارگذاری، نفوذپذیری و تخلخل در آخرین مرحله بارگذاری به ترتیب ۱۴/۳۶% و ۳۹/۷% روند کاهشی از خود نشان می دهند. بررسی سرعت های موج برشی و تراکمی نشان دادند که با افزایش فشار آنها روند افزایشی داشته و این مسئله ناشی از میزان نسبت حجم فضای ماتریکس سنگ به فضای خالی آن است. تلفیق آنالیز تصاویر SEM و تغییرات اندازه حفرات نشان می دهد که در اثر بارگذاری، حفرات ریزتر و متراکم تر گشته و میانگین اندازه دانه ها کوچک تر می گردد، که این خردشدن و قرارگیری ذرات ریزتر در میان ذرات درشت تر میزان تخلخل و تراوایی را کاهش می دهد. شناخت روند تغییرات خواص پتروفیزیکی به همراه بررسی تغییرات ساختاری و ژئومکانیکی متناظر آنها در استراتژی های تولید از مخازن نفتی و فرآیندهای تخلیه سیالات از مخازن از اهمیت به سزایی برخوردار هستند.

کلیدواژه ها

بارگذاری هیدرواستاتیک, خواص ژئومکانیکی, سنگ مخزن کربناته, آنالیز میکروسکوپی, سرعت امواج صوتی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.