شناسایی ترکیب شیمیایی پوشش لعاب گلی و رنگ های بکار رفته در برخی از سفالینه های گلابه ای منقوش مکشوفه از منطقه سیستان
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: فصلنامه مطالعات در دنیای رنگ، دوره: 13، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_JSCW-13-3_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 174
نویسندگان
استادیار، گروه حفاظت و مرمت آثار تاریخی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه زابل، زابل، ایران، کد پستی: ۹۸۶۱۳۳۵۸۵۶.
دانش آموخته کارشناسی مرمت آثار تاریخی، گروه حفاظت و مرمت آثار تاریخی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه زابل، زابل، ایران، کد پستی: ۹۸۶۱۳۳۵۸۵۶
چکیده
یکی از مهم ترین انواع سفال های اوایل دوران اسلامی، در ایران، سفالینه های گلابه ای منقوش است که در قرون سوم و چهارم هجری قمری به ویژه در عصر سامانیان در ایران توسعه و گسترش یافته است. در این پژوهش به منظور شناخت فنون پوشش گلی در این سفالینه ها و شناسایی ترکیب شیمیایی گلابه و رنگدانه های به کار رفته در آنها، تعدادی از نمونه های تاریخی سفالینه های گلابه ای منقوش مکشوفه از سیستان به شیوه های مختلف آزمایشگاهی، شامل: بررسی میکروسکوپی، آزمون نقطه ای، آنالیز به روش SEM-EDS وXRD مورد مطالعه قرار گرفت. این مطالعات آزمایشگاهی، نشان داد که در تهیه گلابه از دوغاب گل رس غنی از آلومینیم که آمیخته با ترکیبات سرب بوده، استفاده شده است و برای نقوش سفالینه ها و رنگ های طیف قرمز تا قهوه ای تیره از گل اخرای حاوی اکسید آهن مخلوط با اکسید منگنز و برای رنگ سبز، از رنگدانه سبز خاکی استفاده شده بود. علاوه بر این، مشخص شد که با توجه به آنالیز ترکیب کانی شناختی بدنه سفالینه ها، این سفالینه ها و تزئینات آن در دمایی در حدود ۹۰۰-۸۵۰ درجه سانتی گراد پخت داده شده اند.کلیدواژه ها
سفال گلابه ای منقوش, آنالیز سفال, رنگدانه, سیستان, SEM-EDSاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.