بررسی تعاملات کلامی قضات با وکلا در شهر مشهد از دیدگاه زبان شناسی اجتماعی حقوقی

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه زبان شناسی اجتماعی، دوره: 6، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_SOCG-6-3_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 248
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

الهه مداح شورچه

دانشجوی دکتری زبان شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

بهمن زندی

استاد زبان شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

بلقیس روشن

استاد زبان شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

علی کریمی فیروز جایی

دانشیار زبان شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران ، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر متغیرهای اجتماعی سن، جنسیت و تحصیلات وکلا بر تعاملات کلامی قضات با آنها در رویدادهای حقوقی در چهارچوب زبان­شناسی اجتماعی حقوقی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل وکلای پایه یک دادگستری شهر مشهد ایران است و روش انتخاب نمونهها نمونه­گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع اطلاعات است. رویکرد پژوهش کیفی، روش تحلیل آن تحلیل مضمون و ابزار آن مصاحبه نیمه­ساختاریافته است. موضوع پژوهش بررسی چگونگی تعاملات کلامی قضات با وکلا در رویدادهای حقوقی، مانند جلسه های دادرسی، بازجویی، بازپرسی و محاکمه، شهر مشهد در سال ۱۴۰۱ است. بدین منظور، محتوای مصاحبه­ها طی سه مرحله کدگذاری شدند. در مصاحبه با ۲۴ نفر داوطلب از وکلای در دسترس مشخص شد که در رویدادهای حقوقی روابط فرادستی و فرودستی حاکم است و بسیاری از قضات از طریق زبان اعمال قدرت می کنند. نتایج پژوهش نشان میدهد که سن، جنسیت و تحصیلات وکلا در نوع کلام قاضی با آنها، پاسخ­گویی و حتی صدور رای تاثیر دارد. جنسیت از اهمیت ویژه­ای برخوردار بوده است و کلیشه های جنسیتی در این حیطه بسیار پررنگ هستند. یکی از مسایل قابل­تامل که در مصاحبه­ها وکلا بیان کردند، اهمیت شخصیت قاضی و شخصیت وکیل در تعاملات کلامی قضات با وکلا بود که حاکی از این امر است که شخصیت خود افراد از سن، جنسیت و تحصیلاتشان بسیار مهم تر و تاثیرگذارتر است. علاوه بر این، افزایش سن نیز متغیر مهمی است و بسیاری از وکلا اظهار داشتند که قضات تجدیدنظر چون سن شان بالاتر است، معمولا رفتارشان نیز بهتر است و وکلا نیز با افزایش سن مجرب­تر عمل می­کنند. از این گذشته، به طور کلی، قضات هم در لحن و هم در نوع گفتار با وکلای مسن بهتر برخورد می­کنند.

کلیدواژه ها

زبان شناسی اجتماعی حقوقی, تعاملات کلامی, رویدادهای حقوقی, وکیل, قاضی, مشهد

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.