رابطه ویژگی های شکل شناسی حوزه آبخیز با تولید رواناب و رسوب (مطالعه موردی: حوضه های منتخب استان خراسان رضوی)
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه ترویج و توسعه آبخیزداری، دوره: 8، شماره: 28
- کد COI اختصاصی: JR_WMJI-8-28_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 193
نویسندگان
کارشناس ارشد آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تربت حیدریه
استادیار گروه مهندسی طبیعت و گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تربت حیدریه، خراسان رضوی، نویسنده مسئول،
استادیار گروه مهندسی طبیعت و گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تربت حیدریه، خراسان رضوی،
چکیده
تولید رسوب و رواناب تابع عوامل مختلفی است و شناسایی عوامل موثر، کمک شایانی به مساله مدیریت آبخیز می نماید. هدف این تحقیق تعیین ارتباط تولید رسوب-رواناب با ویژگی های شکل شناسی در ۲۶ حوضه منتخب خراسان رضوی است. در این راستا پس از مرزبندی حوضه ها، ۱۳ ویژگی شکل شناسی از حوضه ها در نرمافزار ArcGIS۹.۳ محاسبه شد. دوره مشترک آمار هیدرومتری، ۲۰ ساله و از سال ۱۳۶۵ تا ۱۳۸۵ در نظر گرفته شد. سپس ایستگاه هایی که دارای داده های ناقص بودند، به روش نسبت نرمال بازسازی و داده ها تکمیل شد. به منظور تعیین ارتباط بین ویژگی های شکل شناسی و رواناب و رسوب، ضرایب همبستگی آن ها به دست آمد و جهت ارزیابی روابط، از رگرسیون چند متغیره گام به گام در نرم افزار SPSS۲۲ استفاده شد و مدل های برگزیده ارائه شدند. هدف دیگر تحقیق استفاده از آنالیز خوشه ای به عنوان ابزاری جهت تعیین حوضه های همگن بود به نحوی که با گروه بندی، عامل ناهمگنی حوضه ها مشخص شود. با توجه به نتایج همبستگی، مرتبط ترین ویژگی ها در تولید رسوب شامل ارتفاع، شیب، طول آبراهه اصلی و تراکم زهکشی و برای رواناب، ویژگی های عامل شکل و فرم حوضه، نسبت دایرهای، نسبت کشیدگی و قطر دایره همسطح تعیین شدند. طبق نتایج رگرسیون، موثرترین ویژگی در تولید رسوب، تراکم زهکشی و در تولید رواناب به ترتیب عامل فرم حوضه، نسبت کشیدگی و عامل شکل حوضه شناخته شدند. تحلیل خوشه ای نیز در چهار بخش مجزا بر اساس ویژگی های شکل شناسی، شاخص های دبی، شاخص های رسوب و تمامی عوامل ذکر شده، انجام گرفت. نتایج تحلیل خوشه ای در چهار بخش ذکر شده، نشان داد که با استفاده از عوامل ورودی متفاوت، گروه بندی متفاوتی برای حوضه های مورد مطالعه به دست می آید.کلیدواژه ها
تحلیل خوشه ای, تولید رسوب و رواناب, خراسان رضوی, رگرسیون چند متغیره, فیزیوگرافی حوضه, همبستگیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.