مقایسه تاثیر دو اصلاح کننده آلی و پلیمری بر تبخیر رطوبت سطح خاک

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه ترویج و توسعه آبخیزداری، دوره: 7، شماره: 26
  • کد COI اختصاصی: JR_WMJI-7-26_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 46
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رضا بیات

استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و نویسنده مسئول،

زهرا گرامی

دانشجوی دکتری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

محمود عرب خدری

دانشیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

سید مهرداد جلیلیان

استادیار، پژوهشکده پلیمر و پتروشیمی ایران

چکیده

بخش مهمی از آب حاصل از بارش های کشور به ویژه در نواحی خشک و نیمه خشک، از طریق تبخیر از سطح خاک هدر می رود. در این راستا، استفاده از برخی خاک پوش ها و یا اصلاح کننده ها علاوه بر بهبود ویژگی های خاک، می تواند باعث کاهش تلفات ناشی از تبخیر آب شود. به همین منظور، پژوهش حاضر با هدف مقایسه تاثیر دو اصلاح­کننده آلی و پلیمری بر میزان تبخیر آب از سطح خاک در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. در راستای دستیابی به هدف اصلی تحقیق، آزمایشی به صورت اسپیلت پلات فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی طراحی و دو اصلاح کننده ویناس و پلیمر A۱۲، هر یک در چهار غلظت شامل ۲۰، ۲۵، ۳۳ و ۵۰ درصد غلظت اولیه همراه با شاهد و در سه تکرار روی نمونه خاک لسی متعلق به اراضی دیم منطقه­ کلاله گرگان اعمال شد. خاک الک شده، به میزان مساوی داخل ۲۷ گلدان ریخته و سپس گلدان­ ها با مقدار ۵۰ میلی لیتر آبیاری شدند. با گذشت زمان لازم برای حصول تعادل اولیه، تیمارهای مذکور با حجم ۱۰ میلی لیتر به گلدان ­ها اضافه شد. هر یک از گلدان ­ها با ترازوی دقیق وزن شده و این کار هر روز در زمان ثابت ادامه داشت تا وقتی که وزن هر گلدان به وزن اولیه قبل از اضافه شدن رطوبت اولیه و تیمار برسد. در انتها نتایج آزمایش ها در قالب طرح آماری کاملا تصادفی تحلیل و میانگین ­ها به روش دانکن مقایسه شدند. نتایج نشان داد که اثر اصلی اصلاح­ کننده­، سطوح مختلف تیمار، زمان، اثر متقابل اصلاح کننده و زمان و اثر متقابل سطوح مختلف تیمار و زمان برشدت تبخیر معنی­دار شده است. نتایج کلی نشان داد که تفاوت دو تیمار ویناس و پلیمر در خصوص کاهش تبخیر معنی دار بود و هر دو به طور متوسط و به ترتیب ۲۰/۰ و ۰۱/۰ میلی ­متر (به ­ترتیب ۳/۳ و ۱۵/۰ درصد) نسبت به شاهد (صفر) بر کاهش میزان تبخیر موثر بودند.

کلیدواژه ها

اراضی دیم, اصلاح کننده, آبیاری, بیلان آب, تبخیر

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.