بررسی اثر جاسمونیک اسید بر تغییرات کمی و کیفی متابولیت های ثانوی اندام های مختلف گیاه دارویی Scrophularia striata Boiss.

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی، دوره: 11، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_ECOPH-11-3_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 143
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

الهام احمدی

کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

آرش فاضلی

Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Ilam University, Ilam, Iran

زینب رستمی

Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Ilam University, Ilam, Iran

چکیده

گل سازویی (Scrophularia striata Boiss.) گیاهی دارویی از خانواده Lamiaceae است که ارزش دارویی بسیار بالایی دارد که علی رغم پتانسیل دارویی، اطلاعات کمی در خصوص نوع و میزان ترکیبات ثانویه آن وجود دارد. از این گیاه در مناطق غرب ایران به صورت سنتی برای درمان زخم، عفونت و بیماری های کلیوی استفاده می شود. در پژوهش حاضر بذرهای گل سازویی از دامنه های کوه­های زاگرس واقع در دانشگاه ایلام جمع آوری گردید و  تاثیر جاسمونیک اسید در سه سطح (۰ (کنترل)، ۱۰۰ و ۳۰۰) پی­پی­ام  بر تغییرات متابولیت­های ثانویه در بافت­های مختلف (ریشه و اندام هوایی) این گیاه در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام در سال ۱۴۰۰ انجام شد. اندام های هوایی و ریشه گیاه در مرحله گلدهی پس از خشک شدن با روش سوکسله آبی عصاره گیری شدند. آنالیز کروماتوگرافی گازی طیف سنج جرمی انجام گردید. نتایج نشان داد که غلظت های مختلف متیل جاسمونات روی القای بیوسنتز تعدادی از ترکیبات ثانویه به ویژه ترکیبات فنیل پروپانوئیدی می­شود. به طوری که tetradecamethyl (۸/۶۹ درصد)، dodecamethyl- (۷/۳۱ درصد)، ۲,۳-Dihydro-benzofuran (۵/۳۵ درصد)، ۲-Methoxy-۴-vinylphenol (۳۲/۹درصد)، ۲-Furancarboxaldehyde (۴/۰۳ درصد)، Ethyl .alpha.-d-glucopyranoside (۱۹/۸۷ درصد)، ۴-vinylphenol (۱۲/۶۴ درصد)، Methyl beta-D-glucopyranoside (۲۶/۳۸ درصد)، ۲-Propenoic acid, ۳-(۴-methoxyphenyl)- (Cinnamic acid) (۲۱/۰۲ درصد) و  ۲-Propenoic acid, ۳-phenyl-, (E)- (Cinnamic acid) (۱۴/۵۷ درصد) بالاترین میزان در اندام هوایی و ریشه­های گیاهان تیمار شده در مقایسه با نمونه­­های شاهد داشتند. نتایج کلی نشان می­دهد که وجود برخی ترکیبات مفید و موثر بخصوص مواد آنتی باکتریال که در اثر کاربرد متیل جاسمونات نسبت به گیاهان شاهد افزایش یافته است می­تواند به عنوان یک روش موثر جهت افزایش ترکیبات دارویی این گیاه دارویی باشد که نیازمند بررسی­های بیشتر جهت شناسایی ترکیبات مفید فارماکولوژیکی و دارویی در این گیاه می­باشد.

کلیدواژه ها

کروماتوگرافی گازی, ایلام, جاسمونیک اسی, متابولیت های ثانوی, گل سازوئی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.