اولویت بندی زیرحوزه های آبخیز آسمان گر در استان چهارمحال بختیاری به منظور مدیریت منابع آب و خاک
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: مجله علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، دوره: 13، شماره: 45
- کد COI اختصاصی: JR_JWMS-13-45_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 20
نویسندگان
Tarbiat modares
shiraz university
kharazmi
Urmia university
چکیده
اولویت بندی زیرحوزه ها در مدیریت منابع طبیعی و بهویژه مدیریت حوزه های آبخیر نقش موثری دارد. در این پژوهش به اولویت بندی ۱۱ زیرحوزه آبخیز آسمانگر در استان چهارمحال بختیاری با استفاده از پارامترهای مورفومتریک و مدل ترکیبی نوین تاپسیس-رگرسیون خطی چندمتغیره پرداخته شده است. پارامترهای مورفومتریکی مورد استفاده در این پژوهش شامل ضریب فشردگی، ضریب گردی، ضریب شکل، ضریب کشیدگی، ثابت نگهداشت آبراهه، تراکم زهکشی، عدد ناهمواری، فراوانی آبراهه، درجه شیب، بافت زهکشی، نسبت ناهمواری، نسبت انشعاب و طول جریان می باشد. بهمنظور تعیین وزن پارامترها از مدل رگرسیون چندمتغیره و آمار سیلابهای رخداده در منطقه و به منظور اولویتبندی زیرحوزه های آبخیز از روش تصمیمگیری چندمعیاره تاپسیس استفاده گردیده است. نتایج وزن دهی پارامترها نشان داد که پارامترهای نسبت انشعاب، ضریب شکل و عدد ناهمواری، به ترتیب با کسب ۶۱۲/۰، ۲۲۱/۰، ۲۱۲/۰ امتیاز بیشترین تاثیر را در رخداد سیلاب در منطقه مورد مطالعه داشته اند. طبق نتایج اولویتبندی، زیرحوزه های ۴، ۶ و ۹ بهترتیب با کمترین فاصله از ایده آل مثبت (۰۴۸۰/۰، ۰۵۱۶/۰۰۶۲،۰/۰) و بیشترین فاصله از ایده آل منفی (۱۷۴۶/۰، ۱۸۰۹/۰، ۱۷۳۴/۰) و با کسب بیشترین امتیاز (۷۸۴۱/۰، ۷۷۷۷/۰، ۷۳۶۵/۰) در رتبههای اول تا سوم قرار گرفته اند و باید برای انجام اقدامات مدیریتی و آبخیزداری در اولویت قرار گیرند. به منظور اعتبارسنجی مدل، مقادیر رسوب ویژه و نسبت تولید رسوب (SDR) برای هر زیرحوزه با روش PSIAC با استفاده از ۹ پارامتر زمینشناسی، خاک، اقلیم، رواناب، توپوگرافی، پوشش زمین، کاربری اراضی، فرسایش سطحی و فرسایش رودخانه ای محاسبه گردید. نتایج اعتبارسنجی نشان داد که پارامترهای مورفومتریک و مدل ترکیبی دارای دقت بالایی در شناسایی زیرحوزه های با پتانسیل سیل خیزی و تولید رسوب بالا میباشد، به طوری که زیرحوزه های ۴، ۶ و ۹ به ترتیب دارای بیشترین مقادیر رسوب ویژه (۱/۹۷، ۲/۸۰، ۱/۷۰) تن در هکتار در سال و نسبت تولید رسوب (۵۷، ۵۵، ۵۹) درصد می باشند. نتایج حاصل از این پژوهش در مدیریت حوزه های آبخیز در منطقه مورد مطالعه می تواند مورد استفاده قرار گیرد.کلیدواژه ها
Morphometry, Flooding, Hybrid TOPSIS-multi variate regression, Prioritization, Acemangar Basin., مورفومتری, روش ترکیبی تاپسیس-رگرسیون چندمتغیره, اولویت-بندی, حوزه آبخیز آسمان گر.اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.