فرزاد کرمپور - اعضای هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر
فرهاد فخری - اعضای هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر

به منظور کاهش میزان آلودگی وکنترل آفات انباری در ارقام خرمای زاهدی و پیارم از روش های حرارت دهی (دماهای 50 و 60 و 70 درجه سانتی گراد بمدت 1 و 2 ساعت در رطوبت نسبی 80-75 درصد) و برودت ( 5- و 0 درجه سانتی گراد بمدت 24 و 48 ساعت) استفاده شد. میوه ها قبل و پس از تیماردهی از نظر آلوده بودن به آفات زنده، لارو، شفیره و تخ م بررسی و با شمارش تعداد دانه های آلوده، درصد آلودگی تعیین گردید. سپس ارقام خرما با دماهای انتخابی از مرحله اول، تیماردهی و پس از بسته بندی در انبار معمولی و سردخانه به مدت 6 ماه نگهداری شدند. بررسی میزان آلودگی به آفات و آزمون های میکروبی و شیمیایی به فاصله هر دو ماه و برای مدت 6 ماه انجام شد. بررسی های اولیه وجود آفاتی نظیر شب پره هندی (Plodia interpunctella) و شپشه آرد ،(Tribolium castaneum)، سوسک توتون (Lasioderma serricorne)، شپشه دندانه دار (Oryzaephilus surinamensis) کرم میوه خوار (Batrachedra amydraula) و سوسک میوه خوار ( Carpophillus sp.) را در ارقام خرمای مذکور نشان داد. تیمارهای گرمایی و سرمایی در مقایسه با تیمار شاهد، میزان آلودگی به آفت را بطور معنی داری در ارقام خرما کاهش دادند که در این میان تیمارهای گرمای 70 درجه سانتی گراد به مدت 2 ساعت و سرمای 5- درجه سانتی گراد بمدت 48 ساعت بیشترین تاثیر را در کاهش آلودگی داشت. نتایج حاصل از نگهداری نمونه های تیمار دهی شده ارقام خرمای زاهدی و پیارم نشان داد که برودت 5- درجه سانتی گراد بمدت 48 ساعت سبب کاهش میزان آلودگی به ده درصد بود. اثر متقابل نوع انبار و زمان نگهداری بر میزان آلودگی به آفت و درصد اسیدیته ( بر حسب اسید لاکتیک ) دو رقم خرما معنی دار بود. با گذشت زمان نگهداری، میزان آلودگی به آفت و درصد اسیدیته خرماهای موجود در سردخانه بطور معنی داری کاهش یافت. بنابر این نگهداری ارقام خرمای خشک و نیمه خشک در سردخانه در جلوگیری از فعالیت آفات و بیماری ها تاثیر قابل توجهی دارد.

کیفیت خرمای تجاری ، سرمادهی ، گرمادهی، مدیریت آفات و بیماری ها