مولفه های نظارت برنامه های درسی دانشگاهی بر اساسبرنامه آموزش کشوری در راستای بسته آموزش پاسخگو

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: بیست و یکمین همایش کشوری آموزش علوم پزشکی
  • کد COI اختصاصی: MEMED21_016
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 57
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مریم آویژگان

دانشگاه ع. پ. اصفهان،

اطهر امید

دانشگاه ع. پ. اصفهان،

شهرزاد شهیدی

دانشگاه ع. پ. اصفهان،

نیکو یمانی

دانشگاه ع. پ. اصفهان،

چکیده

مقدمه : نظارت تضمین اجرای درست برنامه درسی است ؛ یعنی آنچه قرار است به اجرا درآید، اجرا شود و آنچه اجرا می شود، بدون نقص باشد. نظارت در کل چرخه فرایند برنامه درسی و یکی از مهم ترین فعالیت ها در جریان بهبود و پیشرفت برنامه درسی است . این فعالیت موجب ایجاد مدار بازخورد در برنامه ریزی درسی شده و در نهایت ، بهبود و اصلاح برنامه های درسی را به ارمغان خواهد داشت . یک برنامه درسی که خوب نظارت و هماهنگ شده ، اطمینان ایجاد می کند که فراگیران مهارت ها و استانداردهای لازم را یاد گرفته و به وسیله آزمون های استاندارد نیز آزمون خواهند شد. همین نکته مسئولان آموزشی کشور را برآن داشته که بسته آموزش پاسخگو را طراحی نمایند.پاسخگویی یک موج گذرا و ناگهانی نیست ؛ بلکه برای نشان دادن این واقعیت است که اعضای هیات علمی و دانشجویان به طور جدی در حال یاددهی و یادگیری هستند و منابع به طور کارا و اثربخش هزینه می شوند. پاسخگویی برای مدیران ارشد برنامه درسی ، اطمینان از این است که کل برنامه درسی تجربه شده به وسیله فراگیر، فرایندی در حال غنی شدن است و بخشی از سفری است که بعد از آموزش رسمی نیز ادامه دارد. مدیران و اعضای هیات علمی برای استانداردهای آموزش در دانشکده یا دانشگاه باید پاسخگو باشند و این استانداردها باید به طور مداوم با کیفیت بالا وجود داشته باشند. بنابراین این مطالعه برای قدم برداشتن در راستای پاسخگویی و با هدف طراحی نظام نظارت بر برنامه ی درسی دانشگاهی به تعیین مولفه های نظارت بر تدوین و اجرای برنامه های درسی دانشگاهی پرداخت .روش اجرا: این مطالعه از نوع توسعه ای در راستای بسته آموزش پاسخگو در مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اجرا شد. برای تعیین مولفه های نظارت ، متون شامل کتب ، پایان نامه ها، مقاله ها، آیین نامه ها و سایر مستندات مرتبط با روش تحلیل محتوا بررسی شد. مولفه های نظارت بر تدوین و اجرای برنامه های درسی به تفکیک و به صورت جملات معنی دار، کدگذاری، تایپ و طبقه بندی گردید. در مجموع ، ۷۲۶ کد استخراج گردید. پس از تعریف و تعیین ابعاد و گویه ها، اطلاعات گرد آوری شده طی جلساتی توسط پژوهشگران بررسی شد. برخی گویه ها ادغام یا حذف شدند و برخی نیز تغییراتی یافتند. درنهایت ۱۱۰ مولفه در چهار محور اصلی و سیزده محور فرعی به دست آمد.بحث و نتیجه گیری : در این مطالعه ۱۱۰مولفه نظارت برنامه درسی استخراج گردید. این مولفه ها در چهار محور اصلی تدوین ، اجرا، ارزشیابی و ارتقاء جو آموزش و سیزده محور فرعی سازمان دهی شد.محور الف : حیطه تدوین و بازنگری برنامه درسی در چهار زیرمحور الزامات (شامل ۱۹ مولفه )، انتخاب و سازمان دهی اهداف (۳ مولفه )،انتخاب و سازمان دهی محتوا (۷ مولفه )، انتخاب و سازمان دهی مجموعه گسترده از روش های یاددهی -یادگیری (۳ مولفه ) می باشد. محور ب :حیطه اجرای برنامه درسی شامل دو زیرمحور بودجه و تخصیص منابع (۱۵ مولفه ) و زیرمحور مدیریت اجرا و تغییر (۲۰ مولفه ) بود. محور ج :ارزشیابی (دوره ، دانشجو و هیات علمی ) در سه زیرمحور ارزشیابی دوره (۱۰ مولفه )، ارزیابی دانشجو (۳ مولفه )، و ارزشیابی هیات علمی (۵ مولفه ) تقسیم بندی گردید. محور د: ارتقاء جو آموزش در چهار زیرمحور توسعه اعضای هیات علمی (۴ مولفه )، شکل دهی تعاملات (۱۰ مولفه )، ترغیب شور و نشاط (۵ مولفه )، و وظیفه شناسی (۶ مولفه )توزیع شد.بحث و نتیجه گیری : ازجمله مولفه های استخراج شده در حیطه ارتقاء جو آموزشی و زیرحیطه وظیفه شناسی ، مولفه ترویج فرهنگ پاسخگو بودن در برابر خود، مشتریان و مدیران ارشد و در زیرحیطه شکل دهی تعاملات مولفه استقبال از نظرات دانشجو و استاد و جلسات هم اندیشی برای اخذ ایده های مناسب بوده است . در حیطه اجرا و زیرحیطه بودجه و تخصیص منابع ، مولفه بروز نمودن مواد آموزشی ، تجهیزات و آزمایشگاه ها و در زیرحیطه مدیریت اجرا و تغییرات ، مولفه بررسی اثربخشی برنامه درسی حین اجرا استخراج شد. برای موفقیت در امر نظارت به وجود معیارها و استانداردهای مشخص نیاز است . بنابراین ، برای سهولت کار بهتر است ناظر، مولفه هایی را در خصوص فرایندنظارت ، تعریف و تدوین کند تا عملیات و کل چرخه را با آن محک بزند و سطح موفقیت را روشن سازد. با استفاده از این مولفه ها یک رهبر اثربخش می تواند مشخص کند که وظایف و عملکردها تا چه اندازه مطابق استانداردها بوده است .

کلیدواژه ها

نظارت ، برنامه درسی ، برنامه آموزش کشوری، بسته آموزش پاسخگو

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.