توزیع شکل های مختلف فسفر در برخی خاک های استان آذربایجان شرقی و رابطه آن با برخی ویژگی های خاک

  • سال انتشار: 1392
  • محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 44، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_IJSWR-44-3_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 36
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نسیم حیدری

Former Graduated Student, Faculty of Agriculture, University of Tabriz

عادل ریحانی تبار

Assistant Professor, Faculty of Agriculture, University of Tabriz

نصرت اله نجفی

Associated Professors, Faculty of Agriculture, University of Tabriz

شاهین اوستان

Associated Professors, Faculty of Agriculture, University of Tabriz

چکیده

شناخت شکل های مختلف فسفر در خاک برای ارزیابی وضعیت فسفر و نیز حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه اطلاعات مفیدی در اختیار می گذارد. برای اطلاع از چگونگی توزیع شکل های معدنی و آلی فسفر تعیین همبستگی بین این شکل ها با ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک و ایجاد معادله هایی برای پیش بینی شکل های فسفر با بهره گیری از ویژگی های خاک در خاک های آهکی استان آذربایجان شرقی بیست نمونه خاک سطحی از مناطق عمده کشاورزی استان انتخاب و فسفر کل و قابل جذب و شکل های معدنی و آلی فسفر آن ها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد فسفر کل خاک ها بین ۵۳۴ و ۴/۱۰۶۱ میلی گرم بر کیلوگرم متغیر بود. به طور میانگین فسفر معدنی ۷۹ درصد و فسفر آلی ۲۱ درصد از فسفر کل خاک را تشکیل می داد. فسفات های کلسیم شکل غالب فسفر معدنی بودند. مقدار شکل های معدنی فسفر به ترتیب آپاتیت (Ca۱۰-P) > اکتاکلسیم فسفات (Ca۸-P) > فسفات آلومینیوم (Al-P) > فسفات آهن (Fe-P) > دی کلسیم فسفات (Ca۲-P) بود. مقدار شکل های آلی فسفر نیز به ترتیب فسفر آلی نسبتا ناپایدار (MLOP) > فسفر آلی ناپایدار (LOP) > فسفر آلی پایدار (NLOP) بود. کربنات کلسیم معادل خاک با اکتاکلسیم فسفات و فسفات آهن، pH با اکتاکلسیم فسفات و فسفات آهن و فسفر قابل جذب، و درصد کربن آلی با فسفر آلی نسبتا ناپایدار و پایدار همبستگی های معناداری نشان داد. مجموع فسفات های کلسیم و فسفر آلی کل رابطه ای معنادار با کربن آلی خاک داشت. همچنین همبستگی فسفر معدنی کل و مجموع انواع فسفات های کلسیم با کربنات کلسیم معادل معنادار بود. از میان شکل های معدنی و آلی فسفر، Ca۲-P بالاترین ضریب همبستگی را با فسفر قابل جذب داشت. بین شکل های مختلف فسفر همبستگی های معناداری مشاهده شد که احتمالا بیانگر رابطه ای پویا بین آن ها در خاک است. تحلیل رگرسیونی چند گانه نشان داد درصد کربنات کلسیم معادل احتمالا بر توزیع شکل های فسفر در خاک های بررسی شده موثر است.

کلیدواژه ها

Calcareous soils, Eastern Azerbaijan, Phosphorus, sequential fractionation

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.