گذار از رویکرد کارکردگرا در فلسفه ذهن به رویکرد بدن مند

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های فلسفی، دوره: 17، شماره: 43
  • کد COI اختصاصی: JR_PHILO-17-43_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 177
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

توحید هادی نژاد

دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه، دانشگاه علامه طباطبائی، ایران

مهدی بهنیافر

استادیار گروه فلسفه، دانشگاه علامه طباطبائی. ایران.

چکیده

رویکرد «کارکردگرا» رویکردی معیار در دهه‎های اخیر در فلسفه ذهن و علوم ‎شناختی است که با الهام از علوم کامپیوتر و در مقابل انتقادهای وارد بر نظریات پیشین شکل گرفت و مغز را سامانه پردازشگری می داند که داده‎های حاصل از اشیاء و رویدادها را دریافت و به کمک مفاهیم پیشینی ذهن انسان، آنها را در قالب علائم و نمادهایی با کارکرد بازنمایانه ترجمه و ذخیره می کند؛ اما این رویکرد به لحاظ فلسفی با مشکلاتی همچون توجیه معناداری مفاهیم روبه روست. این مقاله با نگاهی تحلیلی می کوشد رویکرد «بدن مند» را به عنوان رویکردی جایگزین ناظر به حل این مشکلات ارائه کند.نگاه بدن مند، مشکلات کارکردگرایی را ناشی از نگاه ماشین‎وار، منفعل و فرمان بر آن به بدن می داند و به جای آن، ذهن بدن مند را با سه جزء معرفی می کند: ۱. سامانه «ادراکی-حرکتی» که به نوعی حضور مابازائی از اشیای خارجی را در ذهن معنادار می سازد؛ ۲. سامانه «مفهوم‎سازی» که اطلاعات حاصل از سامانه ادراکی-حرکتی را به هم مرتبط و متحد می سازد. ۳. فرایند «ساخت استعاره» هایی که حاصل سامانه مفهوم‎سازی هستند و در زبان روزمره، فرازبان و مفاهیم ریاضی به وفور دیده می‎شوند. این سه فرایند شناختی ذهن ما اغلب ناآگاهانه اند. نشان داده ایم که نگاه بدن مند به ذهن، آن را به مغز فرو نمی کاهد، بدن را صرفا سخت افزاری فرمان بر و مغز را فرمانده و پردازشگر داده‎های ادراکی نمی بیند و مفاهیم را هم نه بازنمایی‎های نمادین از جهان بلکه شبیه‎سازهایی ذهنی از کیفیات حاصل از «تعامل بدن با جهان» می بیند. انسان (با تمام جنبه‎های وجودی‎اش) موجودی «در جهان» است و به عنوان «بخشی از جهان» با پیرامون خود در تعامل است و شکل گیری هر معنایی در ذهن محصول همین تعامل است.

کلیدواژه ها

بدن مندی, سامانه ادراکی-حرکتی, سامانه مفهومی, استعاره‎ها, بازنمایی‎های نمادین

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.