بررسی تحلیلی و مقایسه ای تفسیر عرفانی ابن عربی و خواجه عبدالله انصاری

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دوفصلنامه تفسیرپژوهی، دوره: 9، شماره: 18
  • کد COI اختصاصی: JR_QRAZ-9-18_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 182
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محیا حکاکان

دانش آموخته دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب. تهران، ایران

ولی الله مهدوی فر

استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

با نگاهی گذرا به تفاسیر عرفانی در می ­یابیم که مهم­ترین عنصر شالوده این تفاسیر، استنباط مفسر می ­باشد. از این حیث می ­توان تفسیرهایی متفاوت و در عین حال مشابه را مشاهده نمود. در میان تفاسیر موجود، تفسیر ابن­ عربی یک تفسیر عرفانی است که بیشتر صبغه فلسفی دارد. این مساله از آن رو است که عارف در مرحله سیر دریافت ­های درونی خود، شیفته درک حقایق عالم ملک و ملکوت است و نیازی به اثبات حقانیت  مطالب، دریافت ­ها و داشته ­های خود ندارد؛ لکن بعد از دریافت ­های قلبی باید با استعانت از اصول فلسفه به اثبات عقلانی گفته­ های خویش برای مخاطب بپردازد. از این­ رو تفسیر ابن­ عربی بیشتر گرایش به تاویل آیات بر اساس ذوق شخصی دارد که این امر می ­تواند از مصادیق تفسیر به رای تلقی گردد. اما تفسیر خواجه عبدالله انصاری سعی دارد با شیوه درون بینشی و با ریاضت و مجاهدت، مطابق با سبک عرفان عملی به درک حقایق هستی بپردازد و از این رو کوشیده است با دوری از عقل و استدلال و با استعانت از جلا دادن قلب که محل دریافت ­های باطنی است، به فهم معانی قرآن دست یابد.

کلیدواژه ها

تاویل, تفسیر, قرآن کریم, عرفان, ابن عربی, خواجه عبدالله انصاری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.