پاسخ برخی شاخص های کیفیت خاک و عملکرد محصول به مدیریت تلفیقی خاک ورزی و گیاه پوششی در زراعت کدو تخمه کاغذی

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه آب و خاک، دوره: 32، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JSW-32-1_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 80
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

اسماعیل اسفندیاری اخلاص

دانشگاه بوعلی سینا همدان

محسن نائل

دانشگاه بوعلی سینا همدان

محسن شکل آبادی

دانشگاه بو علی سینا، همدان

جواد حمزه ئی

دانشگاه بو علی سینا، همدان

علی اکبر صفری سنجانی

دانشگاه بو علی سینا، همدان

چکیده

به منظور بررسی اثر میان مدت سیستم های مختلف خاک ورزی و گیاه پوششی خلر بر کیفیت خاک و علمکرد کدو، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در یک دوره ی چهار ساله (۱۳۹۳-۱۳۹۰) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا همدان اجرا گردید. فاکتور خاک ورزی در سه سطح شامل NT: بدون خاک ورزی (کاشت مستقیم بذر در زمین زراعی)، MT: خاک ورزی کمینه (شخم با چیزل + دیسک) و CT: خاک ورزی مرسوم (شخم با گاوآهن برگردان دار + دیسک)؛ و فاکتور گیاه پوششی در دو سطح شامل C۱: گیاه پوششی لگوم (خلر) و C۰: بدون گیاه پوششی بودند. نتایج نشان داد شاخص های کربن آلی کل، کربن فعال، تنفس پایه، میانگین وزنی قطر خاکدانه ها (MWD)، کربن خاکدانه ای، جرم مخصوص ظاهری، تخلخل و همچنین عملکرد دانه کدو به طور معنی داری تحت تاثیر گیاه پوششی و خاک ورزی قرار گرفتند. مقدار کربن آلی خاک از ۴/۰ درصد در تیمار CT-C۰ به حدود ۷/۰ درصد در تیمار NT-C۱ افزایش داشت. در اکثر شاخص ها، بین خاک ورزی کمینه و بی خاک ورزی تفاوت معنی داری مشاهده نشد، مثلا بیشترین مقدار MWD (۱۴/۲ میلی متر) در تیمار NT-C۱ مشاهده شد که با تیمار MT-C۱ (۵۶/۱ میلی متر) تفاوت معنی داری نداشت؛ کم ترین مقدار این شاخص (۴۸/۰ میلی متر) در CT-C۰ به دست آمد. همچنین بیشترین عملکرد دانه کدو تخمه کاغذی (g/m۲ ۰/۱۴۲) در تیمار MT-C۱ به دست آمد که تفاوت معنی داری با تیمار NT-C۱ نداشت و کمترین عملکرد دانه کدو (g/m۲ ۳/۱۱۵) در تیمار خاک ورزی مرسوم بدون گیاه پوششی مشاهده شد، اما با تیمارهای NT-C۰، MT-C۰ و CT-C۱ در یک گروه آماری قرار گرفت. در نهایت، تیمار MT-C۱ از نظر بهبود عملکرد گیاه و خصوصیات مختلف کیفیت خاک بهتر از تیمارهای دیگر بود اما تفاوت معنی داری با NT-C۱ نداشت، به همین دلیل تیمارهای خاک ورزی های حفاظتی همراه با گیاه پوششی خلر به عنوان مناسب ترین رویکرد مدیریتی در بهبود خصوصیات کیفیت خاک و عملکرد گیاهی معرفی می شوند.

کلیدواژه ها

بخش های کربن آلی, خاک ورزی حفاظتی, کشاورزی پایدار, همدان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.