بررسی گسترش افقی شهر مشهد در چند دهه اخیر و تاثیر آن بر منابع آب

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره: 46، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JHGR-46-3_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 112
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

احمد پوراحمد

استاد جغرافیا و برنامه‎ریزی شهری، دانشگاه تهران، ایران

سید علی حسینی

دانشجوی دکتری جغرافیای و برنامه‎ریزی شهری، دانشگاه تهران، ایران

سید محمد حسینی

دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک، دانشگاه تهران، ایران

محمد نصیری

دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت تهران، ایران

چکیده

الگوی حاصل از توزیع فضایی فعالیت‎های انسان شهری که از آن به فرم یا شکل شهر یاد می‎شود، بنا بر ماهیت پویا و متغیر شهرها، همیشه در حال تغییر و دگرگونی بوده است، اما ناپایدارترین و نامطلوب‎ترین شکلی که شهرها تا کنون به خود دیده‎اند، شکل گسترده یا گسترش افقی شهری است. شهر مشهد که شهر مورد مطالعه در این پژوهش انتخاب شده نیز از این مقوله مستثنا نیست. نتایج پژوهش نشان می‎دهد که رشد افقی سریع و بی‎برنامه شهر مشهد در دهه­های اخیر (۱۳۸۵– ۱۳۳۵) به بحران­های زیست‎محیطی، به‎ویژه در منابع آبهای سطحی و زیرزمینی منجر شده است. این مهم که با استفاده از روش‎های مختلف مانند عکس‎های هوایی، نقشه‎های موجود در سازمان‎ها، نقشه‎های توپوگرافی و نرم‎افزارهای GIS و SPSS انجام شده است، نتیجه می‎دهد که توسعه جسته‎گریخته مناطق شهری و صنعتی در حومه شهر مشهد، به‎صورت مستقیم و غیر مستقیم سبب تخریب و نابودی منابع آبی منطقه شده است. برای نمونه در دوره‎های مختلف رشد این شهر ۸۸ رشته قنات و تعداد زیادی چشمه به‎کلی نابود شده‎اند که با نابودی این منابع آبی پایدار و بروز بحران کم‎آبی در شهر، از روش‎های جدید، مانند حفر چاه‎های عمیق و احداث سدها استفاده شده است که عمدتا ناپایدارند. در حال حاضر با وجود صرف هزینه زیاد برای تامین آب شرب، هنوز هم این شهر با مشکل کمبود آب مواجه است.

کلیدواژه ها

بحران‎های زیست‎محیطی, شکل های پایدار, گسترش افقی, مشهد, منابع آب

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.