آثار گسترش فیزیکی و تغییر کاربری های شهری بر حریم رودخانه (مطالعه موردی: رود خشک در شیراز)
- سال انتشار: 1395
- محل انتشار: مجله پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره: 48، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_JHGR-48-3_012
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 233
نویسندگان
دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران
استاد ژئومورفولوژی دانشگاه تهران
استادیار اقلیم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران
استاد جغرافیای طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران
چکیده
توسعه فیزیکی شهرها، تجاوز به حریم و بستر رودخانه ها و اراضی پیرامونی آن ها منجر شده است. استفاده انسان از رودخانه و نوع دخالت در حریم آن موجب تغییراتی در کانال رود و حاشیه آن می شود. در دهه های اخیر، کلان شهر شیراز شاهد گسترش بیش ازحد فضاهای ساخته شده بوده است؛ به گونه ای که بیش از دیگر شهرهای استان رشد فیزیکی دارد. بخش اعظم این توسعه، نامنظم و خودسرانه صورت گرفته و درنتیجه، توسعه فیزیکی شهر به تغییر لندفرم های ژئومورفولوژیکی اطراف منجر شده است. هدف این پژوهش، بررسی توسعه شهری در حریم رودخانه خشک و دامنه تغییرات آن در بازه زمانی ۴۸ ساله در شهر شیراز است.این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و به صورت کتابخانه ای و میدانی انجام شده است. پژوهش با استفاده از عکس هوایی سال ۱۳۴۶ به مقیاس ۱:۲۰۰۰۰، تصاویر ماهواره لندست در سال ۱۳۹۴، سنجنده اولی و نقشه های توپوگرافی منطقه و برداشت داده های میدانی به کمک سامانه موقعیت یاب جهانی (GPS) صورت گرفت. همچنین به منظور پردازش داده ها و تهیه نقشه، از نرم افزارهای ArcGis۱۰.۳ و Envi۴.۸ استفاده شد. مطابق نتایج، در دوره زمانی فوق توسعه فیزیکی شهر در حریم رودخانه، در مقایسه با سال ۱۳۴۶ در بازه اول ۲۱ هکتار، در بازه دوم ۲۲۰ هکتار و در بازه سوم ۵۴ هکتار است. به طورکلی، ۲۹۵ هکتار از حریم رودخانه به کاربری های ساخت وساز شهری تعلق گرفته و جابه جایی عرضی رودخانه در بخش یک ۱۷۶ متر، بخش دوم ۱۴۵ متر و در بخش سوم ۶۸ متر بوده است.همچنین بررسی ها نشان می دهد الگوی گسترش فیزیکی کلان شهر شیراز، از هسته ای به سمت خطی پیش رفته است.کلیدواژه ها
تغییرات زمانی- مکانی, تغییر کاربری اراضی, توسعه شهری, رودخانه خشک, کلان شهر شیرازاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.