واکنش خشکسالی هیدرولوژیک در جریان تنظیمی رودخانه تحت تاثیر احداث سد در استان اردبیل

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: مجله فیزیک زمین و فضا، دوره: 45، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JESPHYS-45-2_015
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 69
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

Hamed Amini

دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

Abazar Esmali-Ouri

دانشیار، گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

Raoof Mostafazadeh

استادیار، گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

Meraj Sharari

استادیار، گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

Mohsen Zabihi

دانشجوی دکتری، گروه آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

جریان رودخانه ای یکی از مهم ترین منابع آبی است که برای مصارف مختلف حائز اهمیت بوده و روند تغییرات آن در مدیریت منابع آب ضروری است و از طرفی، جریان رودخانه ای توسط سدها، انحرافات، جریان های برگشتی و توسعه شهری تحت تاثیر قرار گرفته و منجر به مسائل مختلفی از جمله وقوع خشکسالی، کاهش آبدهی و مسائل زیست محیطی می شود. هدف تحقیق حاضر، ارزیابی اثر احدات سد یامچی و سد سبلان بر تغییرات رژیم جریان و خشکسالی رودخانه های پایین دست آنها می باشد. در مطالعه حاضر با استفاده از حد آستانه فصلی مشخصات خشکسالی ایستگاه بالادست و پایین دست هر یک از سدها ارزیابی و سپس شدت های خشکسالی در تداوم های مختلف در نرم افزار Easy Fit با دوره بازگشت های متفاوت محاسبه شد. با استفاده از نمودارهای شدت خشکسالی در دوره بازگشت های متفاوت و نمودارهای SDF و نمودار درصد تغییرات دبی جریان در ایستگاه های بالادست و پایین دست سدهای مذکور، اثر احداث این سدها بررسی شد. با توجه به نتایج تحقیق، می توان نتیجه گرفت که احداث سد یامچی باعث کاهش رژیم جریان در پایین دست شده و افزایش وقوع رخدادهای خشکسالی هیدرولوژیک را سبب شده است درحالی که سد سبلان باعت تعدیل و تنظیم رژیم جریان در پایین دست شده و از شدت خشکسالی های هیدرولوژیک، کاسته و نقش بیشتری در تنظیم جریان داشته است.

کلیدواژه ها

شدت خشکسالی, نمودارهای SDF, حد آستانه, تنظیم جریان, سد یامچی, سد سبلان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.