ارائه الگوی پیاده سازی، راهبری و سنجش فرهنگ ایمنی فرآیند در صنایع فرآیندی

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره: 25، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_ESTJ-25-3_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 116
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد ده بزرگی

دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی HSE، گروه مدیریت محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

هانیه نیکومرام

استادیار، گروه مدیریت محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (مسوول مکاتبات).

سید محمدرضا میری لواسانی

استادیار، گروه مدیریت محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

زمینه و هدف: نتایج بررسی علل وقوع حوادث فرآیندی در صنایع بر اهمیت جنبه­های مختلف فرهنگ ایمنی فرآیند تاکید دارد. پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی سنجش فرهنگ ایمنی فرآیند انجام پذیرفت تا ضمن شناسایی نقاط قوت و ضعف فرهنگی، زمینه مناسبی جهت ارتقاء عملکرد مدیریت ایمنی فرآیند و در نتیجه کاهش یا حذف رویدادهای ناگوار فرآیندی فراهم گردد.روش بررسی: به منظور استخراج مبانی نظری، راهنماهای مرجع بین­المللی مدیریت ایمنی فرآیند با تمرکز بر الزام فرهنگ ایمنی فرآیند بررسی، ضمن تعریف معیارهایی، جامع­ترین مدل انتخاب و با استناد به مدل منتخب، مبانی کلیدی فرهنگ ایمنی فرآیند، مولفه­های ضروری تحقق آن­ها، فعالیت­های مورد نیاز جهت اجرای هر یک از مولفه­های ضروری و سطوح مختلف انتظارات عملکردی به تفکیک هر فعالیت اجرایی تبیین شد. براساس محتوای تولیدی، چک­لیست ممیزی سیستمی - میدانی و پرسش­نامه فرهنگ ایمنی فرآیند تنظیم و روایی و پایایی آن بررسی، سپس چک­لیست و پرسش­نامه در یک مجتمع پتروشیمی در سال ۱۴۰۱ تکمیل و نتایج تحلیل گردید.یافته­ ها: جامع­ترین مدل از منظر فرهنگ ایمنی فرآیند، راهنمای ایمنی فرآیند مبتنی بر ریسک مرکز فرآیند شیمیایی آمریکا است. روایی و پایایی مورد تایید پرسش­نامه و همچنین یافته­های حاصل از فرآیند ممیزی و پرسش­نامه­های تکمیلی در مطالعه موردی، نشان داد الگوی پیشنهادی در صنایع فرآیندی، عملیاتی و کاربردی است.بحث و نتیجه ­گیری: فرهنگ ایمنی فرآیند، عامل تعیین­کننده­ای در نحوه مدیریت ریسک­های فرآیندی می­باشد. الگوی پیشنهادی می­تواند به عنوان ابزاری مناسب جهت پیاده­سازی، راهبری، ارزیابی وضعیت، سنجش عملکرد و در نهایت نگهداشت و ارتقاء فرهنگ ایمنی فرآیند در صنایع فرآیندی مورد بهره­برداری قرار گیرد.

کلیدواژه ها

ایمنی فرآیند مبتنی بر ریسک, فرهنگ ایمنی فرآیند, سنجش فرهنگ, صنعت فرآیندی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.