بررسی انتشارپذیری یون نیترات در خاک ماسه ای با استفاده از مدل HYDRUS-۱D

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 47، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_IJSWR-47-4_012
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 71
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عاطفه آزادی فر

دانشگاه شهید چمران اهواز

امیر سلطانی محمدی

استادیار، گروه آیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران اهواز

هادی معاضد

استاد، گروه محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز

احمد فرخیان فیروزی

استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز ، گروه علوم خاک

چکیده

افزایش استفاده از کودهای ازته به دلیل پویایی زیاد نیترات در خاک تهدیدی جدی برای آب­های زیرزمینی و درنتیجه سلامت انسان است. هدف از این پژوهش بررسی مقادیر انتشارپذیری نیترات در خاک­های ماسه­ای درشت، متوسط و ریز در فواصل انتقال ۲۰، ۴۰ و ۸۰ سانتی­متری در شرایط آزمایشگاهی با مدل HYDRUS-۱D می­باشد. بدین منظور محلول نمک خالص نیترات پتاسیم به عنوان آلاینده پایدار تحت رژیم ماندگار با غلظت ۱۶۰ میلی­گرم بر لیتر به ستون­های خاک اضافه شد، سپس به منظور استخراج پارامترهای موردنیاز برای رسم منحنی رخنه غلظت نیترات خروجی در حجم­های تخلخل متفاوت اندازه­گیری و منحنی رخنه برای هر ستون رسم گردید. نتایج نشان داد با افزایش اندازه ذرات خاک انتشارپذیری افزایش می­یابد. همچنین با افزایش متوسط فاصله انتقال در ماسه درشت و متوسط، مقدار انتشارپذیری نیترات بیش­تر شد. اما در ماسه ریز مقدار انتشارپذیری با افزایش فاصله انتقال کاهش یافت. مقادیر انتشارپذیری برای ماسه ریز از ۵۰/۳۰ تا ۵۵/۴۲ سانتی­متر، ماسه متوسط ۰۶/۵۷ تا ۵۱/۶۸ سانتی­متر و ماسه درشت ۰۸/۶۸ تا ۲۶/۹۷ سانتی­متر، محاسبه شد. درصد متوسط خطای مدل (Er) در تخمین پارامتر ضریب انتشارپذیری برای خاک ماسه­ای ریز کم­تر و مقدار ضریب تعیین (R۲) در آن نسبتا بیش­تر از خاک­های ماسه­ای درشت و متوسط به­دست آمد که به معنای پایین­تر بودن روند کلی مقدار خطا و بالاتر بودن دقت در شبیه­سازی انتقال نیترات در این مدل برای خاک ماسه­ای ریز می­باشد.

کلیدواژه ها

فاصله انتقال, منحنی رخنه, خاک ماسه ای همگن, انتقال آلاینده

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.