مراتب دگردیسی کالبدی در مسجد مظفریه تبریز؛ تحلیلی بر مبنای شناخت ساختاری لایه های تاریخی
- سال انتشار: 1394
- محل انتشار: نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، دوره: 20، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JFAUP-20-2_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 58
نویسندگان
استادیار دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
دانشجوی دکتری معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز
چکیده
مسجد مظفریه (مسجد کبود) تبریز، یکی از شاهکارهای هنری عصر قراقویونلوها است. اما مساله مطرح درباره معماری این بنا، عدم وجود اصالت در کلیت حجمی آن میباشد. زیرا در طی زمان، ساختار بنا دگردیسی یافته و تفاوتهای فاحشی بین کالبد فعلی و کالبدی که معماران اولیهاش اراده کرده بودند، وجود دارد. تبیین علمی سیر تحولات کالبدی این بنا، مساله پژوهشی بود که این مقاله مستخرج از آن میباشد. در نوشتار حاضر، مراتب دگردیسی کالبدی مسجد، برپایه اسناد تاریخی و نیز بررسی عینی شواهد موجود (لایههای تاریخی اثر) مورد بحث قرار گرفته است و در انجام آن، اطلاعات پایه به دو طریق «تحلیل اسنادی» و «مشاهده عینی» تحصیل شده است. از نتایج پژوهش این نکته میباشد که ساختار کنونی مسجد، حاصل همنشینی لایههای کهن با لایههای جدید است و آنچه از بنا پدیدار میشود، علیرغم سیمائی منسجم، فاقد اصالت تامه بوده و مظهر ارادههای متاخر نیز میباشد. مضاف آنکه با گذشت زمان و کهنه شدن تدریجی الحاقات معاصر که عموما به سیاق قدیم بازسازی شدهاند گاه «اصل» و «بدل» خلط شده و بازدیدکنندگان، تمامیت کالبدی مسجد را چنین میانگارند که از ابتدا بوده است. معهذا در سالهای اخیر، اهتمام در تفاوت نهادن بین بخشهای اصیل و الحاقی که از اصول علمی حفاظت معماری است در برخی اقدامات حفاظتی این بنا به چشم میخورد.کلیدواژه ها
نظام معماری, لایه های تاریخی, تحولات کالبدی, حفاظت معماریاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.