مطالعه تطبیقی- انتقادی تجرد نفس از دیدگاه تفسیری فخر رازی و علامه طباطبایی
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: دوفصلنامه پژوهش های تفسیر تطبیقی، دوره: 8، شماره: 16
- کد COI اختصاصی: JR_PTT-8-16_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 275
نویسندگان
استاد تمام و عضو هیات علمی گروه آموزشی فلسفه و کلام دانشگاه قم
عضو هیات علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن
دانشجوی دکتری رشته کلام اسلامی دانشگاه قم و طلبه سطح چهار رشته تفسیر تطبیقی
چکیده
برخی از اندیشه وران، بر این باورند که سکوت فخر رازی در موضوع تجرد نفس، نشان دهنده مادی دانستن آن است؛ درحالی که از اقوال و دیدگاه های وی، به مجرد بودن نفس میتوان رسید ولی بیان فخر رازی با دیگر فیلسوفان مانند علامه طباطبایی متفاوت است. لذا نوشتار حاضر، با روش توصیفی- تحلیلی، دیدگاه های این دو مفسر بزرگ جهان اسلام را مقایسه نموده، آراء آن ها را به بوته نقد میکشاند و نظر مرجح را مطرح میسازد. درباره مساله تجرد نفس، سه نظر اصلی وجود دارد. برخی نفس را مادی دانستهاند. دسته دوم آن را امری مجرد از ماده قرار داده اند و گروه سوم، دو مقام برای نفس قائل شدهاند که در مقام فعل، متعلق به ماده و در مقام ذات، مجرد از ماده است. آنچه از میان آثار فخر رازی تحلیل میشود، تجرد نفس هم در ذات و هم در فعل است. در مقابل، علامه طباطبایی بهترین نظریه را عرضه می کند و با آیات قرآن و استدلالات منطقی و عقلی اثبات مینماید که نفس، ذاتا مجرد از ماده است ولی ازنظر فعل، محتاج به ماده؛ زیرا اگر در مقام فعل، مجرد از ماده باشد، نمیتواند در این جهان مادی با بدن جسمانی ممزوج شود.کلیدواژه ها
تجرد, نفس, روح, تفسیر, فخر رازی, طباطبایی, اشتراک, افتراقاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.