نقش خاندان قرچغای خان در پیشبرد هنرهای مکتوب قرن یازدهم شهر مشهد

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: مجله هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی، دوره: 19، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JFAVAT-19-3_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 252
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ابوذر ناصحی

دانشجوی دکتری پژوهش هنر ، دانشکده هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

سید محمد فدوی

دانشیار گروه گرافیک، دانشکده هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران

چکیده

سلسله ی صفویان با روی کار آمدن شاه عباس اوج اقتدار خود را تجربه کرد. تقویت و تحکیم هنر در این دوره به علت تداوم جوانب فرهنگی و عمر طولانی حکومت صفویه و هم چنین حمایت فوق­العاده از هنرمندان توسط دربار، صورت پذیرفت. شهر مشهد در دوران حکمرانی قرچغای خان و نوادگانش با پیشرفت های قابل تاملی در عرصه های سیاسی، فرهنگی و هنری همراه بود و منوچهرخان و فرزندش قرچغای خان دوم از حامیان برجسته ی هنرهای مکتوب قرن یازدهم ه.ق در شهر مشهد بودند. نسخه ی الحشایش منوچهرخان با ۸۳۳  صفحه نگاره ی رنگین از جمله نفیس ترین کتاب های مصور علمی در عهد صفوی است که بنا به سفارش و حمایت منوچهرخان، والی مشهد، در عصر روز جمعه سوم ماه مبارک رمضان سال ۱۰۳۸ ه.ق به اتمام رسید. استنساخ کتاب برعهده ی محمدباقرالحافظ خوشنویس مبرز آن روزگار و به استثناء یک تصویر، صورۃ الکسفرۃ (صفحه ۱۹۵ کتاب)، که در پایین تصویر آمده است: «عمل ملک حسین اصفهانی»، دیگر تصاویر این نسخه فاقد هرگونه امضاء می باشند.  در بخش نخست این مقاله به بررسی تاریخی دوران قرچغای خان و نوادگانش پرداخته و در بخش بعدی، حمایت های ایشان از هنرهای مکتوب خلق شده در شهر مشهد به ویژه نسخه ی الحشایش را مورد مداقه قرار می دهیم.

کلیدواژه ها

قرچغای خان, منوچهرخان, تصویرسازی علمی, الحشایش, ملک حسین اصفهانی, محمد باقر الحافظ

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.