تطبیق مصادیق اجتماعی زنان در دوره قاجار با جایگاه زن در نگارگری نسخه خطی هزارویک شب

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: فصلنامه زن در فرهنگ و هنر، دوره: 7، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JWICA-7-4_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 212
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهناز شایسته فر

Associate Professor, Islamic Art Study, Tarbiat Modares University, Iran

محبوبه شهبازی

MA in Islamic Art Study, Tarbiat Modares University, Iran

چکیده

منابع تصویری بهجایمانده از آثار هنری دوران قاجار میتواند به منزله یکی از مدارک معتبر جهت شناسایی هویت و نقش اجتماعی زنان در این دوره بررسی شود. از این منظر، نقاشیهای نسخه خطی هزارویک شب صنیعالملک، که از آثار ممتاز نگارگری ایران در دوران قاجار است، این قابلیت را دارد که به منزله مرجعی جهت شناخت بهتر زنان دوره قاجار بررسی شود. این نسخه مصور ویژگیهای منحصربهفردی دارد که آن را از دیگر نسخههای مصورشده در این دوره متمایز میکند. یکی از این ویژگیها استفاده نگارگر از منابع اجتماعی و شخصیتهای معاصر خود در ترسیم تصاویر این نسخه است. بر این اساس، هدف از این مقاله توصیف جایگاه اجتماعی زنان در دوره قاجار با استفاده از سفرنامهها و منابع مکتوب دیگر و مقایسه تطبیقی آن با تصاویر این نسخه از هزارویک شب است. در این مقاله، تصویرهایی مطالعه شدهاند که حضور زن در آن ها پررنگتر است. بنابر یافته این پژوهش، گرچه صنیعالملک جهت ترسیم زنان این نسخه از شرایط اجتماعی معاصر خویش استفاده کرده است، در برخی موارد، نظیر تفکیک جنسیتی، بیشتر به متن وفادار بوده است تا ساختار اجتماعی و نقش واقعی زنان همعصر خویش.

کلیدواژه ها

the Arabian Nights‚ Qajar itineraries, womenʼs paintings, womenʼs social status

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.