تحلیل انتقادی و بازنمایی کارگزاران اجتماعی در داستان بیژن و منیژه: الگوی جامعه شناختی معنایی ون لیوون (۲۰۰۸)

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: دوفصلنامه علم زبان، دوره: 10، شماره: 17
  • کد COI اختصاصی: JR_LS-10-17_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 236
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عباسعلی آهنگر

استاد زبان شناسی، گروه زبان و ادبیات انگیسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

محمد امیر مشهدی

استاد زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

زینب تیموری رابر

فارغ التحصیل کارشناسی ارشد زبانشناسی، گروه زبان و ادبیات انگیسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

چکیده

یکی از انواع رویکردهای تحلیلی متون، رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی ون­­لیوون است. این رویکرد دارای دو مولفه اصلی حذف و اظهار است که هرکدام دارای زیرمولفه های مختلفی هستند. هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل چگونگی تحقق مولفه های حذف، شامل پنهان سازی وکمرنگ سازی و برخی از مولفه های اظهار، شامل تشخص زدایی، طبقه بندی، تشخص بخشی، منفعل سازی، جنس­ ارجاعی و زیرمولفه های مربوط به هریک از آنها در بازنمایی کارگزاران اجتماعی در داستان «بیژن و منیژه» از شاهنامه فردوسی است. در این راستا، انواع جملات این اثر تعیین و شمارش شده ­اند. سپس، بسامد کاربرد، درصد و سطح معناداری هر یک از مولفه ها و زیرمولفه های مربوط به آنها از طریق تحلیل آماری و آزمون خی­ دو سنجش شده است. نتایج  پژوهش نشان می­ دهند که شاعر از تمام مولفه ها ی گفتمانی حذف و اظهار موردنظر در این داستان استفاده کرده­ است. به علاوه، بر اساس نتایج آزمون خی­ دو، بین بسامد کاربرد مولفه های اصلی بررسی شده در قیاس با یکدیگر و نیز، بین زیرمولفه های مربوط به هر مولفه اصلی رابطه­ ا­ی معنادار وجود دارد. تحلیل نتایج مولفه های حذف نشان می دهد که شاعر تمایلی به بازنمایی کارگزاران اجتماعی به صورت پنهان ندارد. همچنین، نتایج مولفه های موردبررسی اظهار نشان می­ دهند که شاعر با به کارگیری زیرمولفه ارزش­ دهی مثبت و منفعل ­سازی تاثیرپذیر مستقیم سعی دارد کارگزاران اجتماعی را اثرگذار و دارای ارزش مثبت بازنمایی کند. به­ علاوه، در بسیاری از جملات کارگزاران اجتماعی از طریق ارجاع به گفته ها، ویژگی های ظاهری و یا به کارگیری استعاره ها و تشبیهات بازنمایی می شوند.

کلیدواژه ها

کارگزاران اجتماعی, حذف, اظهار, الگوی ون لیوون, داستان «بیژن و منیژه»

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.