پیرنگ تاریخ اجتماعی شیعیان ایران در متون تواریخ محلی عصر صفویه*

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دوفصلنامه تحقیقات تاریخ اجتماعی، دوره: 12، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_SSJ-12-2_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 237
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهرا سادات کشاورز

پژوهشگر پسادکتری تاریخ صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور و دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

اصغر منتظر القائم

استاد گروه تاریخ ، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

پرداختن به طبقات اجتماعی در ادوار تاریخی، گشودگی به فهم وضعیت فعلی و برون رفت از انسدادهای اجتماعی حاضر را از ناحیه تدقیق در متون تاریخی فراهم می­کند. پژوهش حاضر مطالعه تواریخ محلی را جهت استخراج معیارهای بازتاب طبقات اجتماعی در این متون و احصاء میدان­های طبقات اجتماعی بررسی می­کند. سوال اصلی پژوهش آن است که معیارهای بازتاب طبقات اجتماعی در تاریخ اجتماعی تواریخ محلی، دایر بر کدام نوع از حجم، ترکیب و تبدیل­پذیری سرمایه در میادین طبقات اجتماعی است؟ براین اساس فرضیه اصلی پژوهش آن است که ساختار طبقاتی مستتر در تاریخ اجتماعی عصر صفوی بر سلسله­مراتب هرمی سرمایه دلالت می­کند. این پ‍‍‍ژوهش با استفاده از کدگذاری سه مرحله­ای داده بنیاد و با اتکاء بر ساختارگرایی تکوینی پیر بوردیو، در خصوص میدان­های طبقات و سرمایه­های چهارگانه آنها و به استناد پنج منبع تاریخ­نگاری محلی اعم از احیاءالملوک، تاریخ گیلان، تاریخ گیلان و دیلمستان، شرفنامه و تاریخ خانی تدوین شده است. نتیجه پژوهش حاضر آن است که میدان حکمرانی یا دربار در تواریخ محلی بالاترین حجم، میزان ترکیب و میزان تبدیل­پذیری سرمایه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و نمادین را برای طبقات مستتر در آن بر داشته است. میدان تجارت و مالکیت در مرتبه دوم و میدان فرهنگ، شعر و هنر در مراتب بعدی قرار دارند. همچنین در پایین­ترین مرتبه، میدان اجتماع است که کمترین حجم، میزان ترکیب و میزان تبدیل­پذیری انواع سرمایه را برای طبقات آن در بر داشته است.*(این مقاله، برگرفته از طرح پسادکتری در طرح تفاهم نامه ­ای صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور (INSF) و دانشگاه اصفهان با عنوان «بازتاب تاریخ اجتماعی شیعیان امامی ایران در تواریخ محلی عصر صفویه» است.)

کلیدواژه ها

تاریخ اجتماعی, طبقات اجتماعی, عادتواره, سرمایه, تواریخ محلی, صفویه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.