تحولات بهداشت عمومی و شهری تبریز در دوره رضاشاه(۱۳۰۴-۱۳۲۰شمسی)

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دو فصلنامه تحقیقات تاریخ اجتماعی، دوره: 10، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_SSJ-10-2_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 133
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عباس قدیمی قیداری

دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه تبریز،تبریز، ایران.

رضا محمدی

دانشجوی دکتری تاریخ، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

دولت قاجار در زمینه بهداشت شهری و عمومی کارنامه موفقی نداشت. این امر علاوه­بر شیوع بیماری­های مختلف، چهره مناسبی از شهرها را نشان نمی­داد. فقدان دانش جدید، تقدیرگرایی و جهل و خرافات جامعه را از بهداشت به­عنوان پدیده این­جهانی دور کرده بود. از اواخر دوره قاجار، روند تغییر با گسترش ارتباطات و فعالیت پزشکان خارجی در ایران آغاز و با تشکیل دولت رضاشاه شدت یافت. با گسترش شهرنشینی و به­جهت اهمیت موضوع بهداشت و سلامت شهری و عمومی، در این دولت بر اجرای نظام پزشکی نوین تاکید شد و زمینه اجرای آن با شکل­گیری برخی نهادهای مربوطه فراهم آمد؛ ازآن جمله می­توان به «شورای عالی صحی» در تهران و اداره صحیه بلدیه در شهرها و نیز تصویب نظامنامه­های بهداشتی اشاره نمود. در تبریز صحیه بلدیه اقداماتی درجهت استقرار نظام جدید بهداشتی انجام داد که تا حدی در سلامت مردم و چهره بهداشت شهری موثر افتاد اما به­نظر می­رسد به­رغم تلاش­های صورت­گرفته نتوانست نتایج قابل­توجهی به­بار آورد. عدم اختصاص بودجه کافی، کمبود کادر بهداشتی­و­درمانی، مسائل فرهنگی و باورهای پیشین مردم را شاید بتوان جزو این علل عدم توفیق دانست. البته موسسات و انجمن­های عام­المنفعه در تبریز بخشی از تغییرات بهداشت عمومی را برعهده گرفتند. مسئله اصلی این پژوهش تغییر و تحولات ساختاری بهداشت عمومی و شهری تبریز عصر رضاشاه است و به تبع آن سئوال اصلی پژوهش چگونگی استقرار و سازوکار اجرا و نتایج این تغییرات می­باشد. این مقاله با تکیه بر نشریات آن دوره، اسناد و منابع اصیل تاریخی به روش توصیفی - تبیینی، به بررسی این موضوع نشسته است.

کلیدواژه ها

تبریز, رضاشاه, بلدیه, نظام نامه, بهداشت عمومی و شهری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.