مقایسه تطبیقی منظر آیینی جشن نوروز در کشور ایران و ترکمنستان

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه معماری شناسی، دوره: 6، شماره: 26
  • کد COI اختصاصی: JR_ARCH-6-26_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 966
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسین اسمعیلی سنگری

استادیار گروه بنا، پژوهشکده ابنیه و بافت های تاریخی، پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور، تهران، ایران

یاسمن سادات مستطاب

دانشجوی دکترا، گروه معماری منظر، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

چکیده

طبیعت، مادر همیشگی جان و روح آدمی، بستر هستی بخش جاودانه ای است که همواره مغتنم بوده است. انسان در طول اعصار گوناگون پیوسته به دامان طبیعت تمسک جسته، به کوه ها پناه برده، آب را تقدیس کرده، آتش را پرستیده و خاک را مبارک دانسته است و برای هر یک داستان هایی سروده و بزم ها و رزم هایی بپا کرده است؛ که همگی در گذر زمان، سبب پدید آمدن آیین ها برای جوامع بشری گشته است. تعامل انسان امروز با محیط پیرامونش، با برگزاری آیین ها پیوندی ناگسستنی داشته و توانسته است تا عقاید و ذهنیات خود را با فعالیت های جمعی به منصه ظهور برساند. «جشن نوروز»، یکی از کهن ترین اعیاد ایران زمین، هر ساله به هنگام رسیدن فصل بهار نزد ایرانیان جشن گرفته می شود و با معانی متعالی خود روح آدمی را طراوت می بخشد. برگزاری جشن نوروز با آیین ها و تمهیدات خاصی همراه است که در عصر امروز، جلوه ای متفاوت از منظر آیینی را در محیط به نمایش می گذارد. پژوهش حاضر به روش توصیفی_تحلیلی و با رویکرد مقایسه ای، ضمن معرفی جشن نوروز و آیین هایی که با خود به همراه دارد، به بررسی شباهت ها و تفاوت های برگزاری این آیین ها در کشور ایران و ترکمنستان به عنوان نمادی مشترک، از نگرش معماری منظر پرداخته و منظر آیینی حاصل از این جشن را در این دو اقلیم تحلیل نموده است. نتایج حاکی از این هستند، که برگزاری جشن نوروز در این دو سرزمین بر بایستگی و شیوه تعامل انسان با محیط طبیعی و مصنوع خویش اثر می گذارد؛ و سبب تقویت ارتباط و هماهنگی وی با آنها می گردد؛ که در پی آن، موجب ظهور مناظر آیینی متنوع و منحصر به فردی، در فضای شهری و محیط های طبیعی می گردد. رصد نمودن قابلیت ها و کنش های موجود در برگزاری آیین های جشن نوروز؛ فرصت های ارزشمندی در جهت بهره وری از معماری منظر به عنوان راه حلی انسان محور؛ در زمینه ساماندهی جمعی، مناظر آیینی و گسترش افق های جذاب در ادای این جشن در دو کشور پیش رو می گذارند.

کلیدواژه ها

منظر آیینی، ایران، جشن نوروز، ترکمنستان، مقایسه تطبیقی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.