تعیین سرعت جریان آب در لایه های مخزن سد لتیان به کمک فناوری پرتونگاری مقطعی صوتی
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 54، شماره: 6
- کد COI اختصاصی: JR_IJSWR-54-6_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 257
نویسندگان
دانشجو دکتری سازه های آبی، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران، کرج، ایران
دانشیار، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
استادیار، پژوهشکده مطالعات و تحقیقات منابع آب، موسسه تحقیقات آب، تهران، ایران
چکیده
فناوری پرتونگاری مقطعی صوتی یک روش پیشرفته از شاخه های دانش سنجش از دور است که در سالهای اخیر توسط محققان متعددی برای اندازه گیری سرعت جریان و دما در محیط های آبی مختلف مورد استفاده و تایید قرار گرفته است. هدف از این پژوهش، امکان سنجی استفاده از این فناوری در مخازن سدها، برای اندازه گیری سرعت جریان در لایه های مختلف است. اساس این روش بر محاسبه و ثبت زمان پیمایش پرتوهای صوتی در محیط آبی از جمله مخزن سد است. در گام اول انتشار امواج صوتی از ایستگاه اول به ایستگاه دوم شبیه سازی شد. سپس با توجه به پرتوهای رهگیری شده، زمان های پیمایش به دست آمده و حل مسئله معکوس با روش تنظیم شده، سرعت جریان میانگین و سرعت جریان لایه ای محاسبه شد. در این پژوهش دو ایستگاه صوتی با انتقال دوسویه با بسامد ۱۰ کیلوهرتز در مخزن سد لتیان در اول آبان ۱۳۹۹ قرار داده شد. ۵ لایه در عمق با فاصله ده متر انتخاب شد. نتایج حل مسئله معکوس تنظیم شده نشان داد که حداکثر سرعت ۰۰۰۶/۰ متر بر ثانیه در لایه اول (عمق ۰ تا ۱۰ متر) رخ میدهد. برای سرعت لایههای ۲ تا ۵، به ترتیب سرعت های ۰۰۰۳/۰، ۰۰۰۱/۰، ۰۰۰۲/۰، ۰۰۰۱/۰ بر ثانیه محاسبه شد که با توجه به سرعت نزدیک به صفر مخزن سد در لحظه داده برداری با تقریب خوبی سرعت جریان به دست آمد. پیشنهاد می شود در مطالعات آینده داده برداری در زمان باز بودن دریچه های تخلیه آب انجام گیرد تا بتوان نتیجه را با نتایج حاصل از این پژوهش مقایسه کرد.کلیدواژه ها
پرتونگاری مقطعی صوتی, ساختار لایه ای سرعت جریان, سد لتیان, مسئله معکوساطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.