مقایسه تاثیرآموزش مفاهیم ذهن خوانی و درمان پاسخ محور بر کارکردهای اجرایی کودکان با اختلال طیف اوتیسم

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، دوره: 24، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_KRAP-24-1_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 215
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مریم افلاکی ناصری

دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی، گروه روانشناسی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران

محمدرضا زربخش بحری

دانشیار، گروه روانشناسی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران.

شهنام ابوالقاسمی

دانشیار، گروه روانشناسی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران.

طاهر تیزدست

استادیار، گروه روانشناسی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران.

چکیده

این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش درمان پاسخ محور و درمان ذهن­خوانی بر کارکردهای اجرایی کودکان طیف اوتیسم انجام شد. روش تحقیق در این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این مطالعه، کودکان  اوتستیک شهر لاهیجان بودند. نمونه تحقیق شامل ۴۵ نفر از کودکان ۶ تا ۱۳ سال مبتلا به اوتیسم بودند که به شیوه تصادفی ساده از جامعه آماری انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده­ها پرسشنامه کارکردهای اجرایی بریف(Gioia, ۲۰۰۰)  بود که توسط والدین تکمیل شد. پس از اجرای پیش آزمون، کودکان اوتیسم به صورت تصادفی در سه گروه (دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل) ۱۵ نفره جایگزین شدند. سپس گروه آموزش مفاهیم ذهن خوانی به مدت ۱۰ جلسه و گروه درمان پاسخ محور به مدت ۷ جلسه تحت آموزش انفرادی قرار گرفتند. پس از اتمام مداخلات، پس آزمون به عمل آمد. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از آزمون آماری تحلیل کوواریانس نشان داد درمان پاسخ محور و درمان ذهن خوانی بر کارکردهای اجرایی کودکان اوتیسم موثر است و درمان ذهن خوانی نسبت به آموزش درمان پاسخ محور در میزان مولفه­های کارکردهای اجرایی  اثربخشی بیشتری دارد (۰۱/۰> P). نتیجه آزمون ال اس دی نشان می­دهد بین اثربخشی درمان ذهن خوانی و پاسخ محور بر تنظیم رفتار(۰۱/۰> P) و نیز فراشناخت (۰۱/۰> P) کودکان تفاوت آماری معنی داری وجود دارد. نتایج پژوهش نشان داد نمرات گروه­های مداخله در مقایسه با گروه کنترل در مقیاس کارکردها­ی اجرایی  تغییرات معنی داری داشت. کارکردهای اجرایی پس از انجام مداخلات افزایش یافته و این افزایش در گروه ذهن­خوانی بیشتر بوده است. استفاده از این دوروش به درمانگران، روانشناسان و مربیانی که در راستای آموزش به کودکان اوتستیک فعالیت می­کنند پیشنهاد می­شود.

کلیدواژه ها

درمان پاسخ محور, درمان ذهن خوانی, کارکردهای اجرایی, کودکان, اوتیسم

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.