هادی ایزانلو - دانشجوی دکتری روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بیرجند، بیرجند. ایران.
فاطمه شهابی زاده - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بیرجند، بیرجند. ایران.
سید کاوه حجت - دانشیار روانپزشکی، مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری، گروه روانشناسی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران.
سید عبدالمجید بحرینیان - استاد روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران.

اقدام به خودکشی در بین دختران نوجوان بدلیل شناخت­های منفی در حال افزایش است، بنابراین هدف این پژوهش بررسی اثر بخشی درمان شناختی رفتاری متمرکز بر اندیشناکی در مقابل درمان شناختی مبتنی بر توجه آگاهی بر خود ارزیابی منفی و افکار خودکشی در بین دختران نوجوان ۱۴ تا ۱۹ سال، افسرده قدام کننده به خودکشی بود. روش این پژوهش نیمه آزمایشی، با پیش آزمون- پس آزمون و یک گروه کنترل بود. ۳۳ دختر نوجوان که با مشکل اقدام به خودکشی به واحد اورژانس بیمارستان ثامن الائمه و امام حسن(ع) بجنورد از اول آبان تا پانزدهم اسفند ۱۳۹۸ مراجعه کرده بودند، پس از داشتن ملاک های ورود، به روش هدفمند انتخاب شدند و سپس به طور تصادفی در سه گروه (هر گروه ۱۰ نفر) درمان شناختی رفتاری متمرکز بر اندیشناکی، شناخت درمانی مبتنی بر توجه آگاهی (۱۰ جلسه انفرادی) و کنترل قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه­های افسردگی (Beck & Steer, ۱۹۹۳) و احتمال خودکشی (Cull & Gill, ۱۹۸۹) بودند. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد هر دو مداخله اثر معناداری بر کاهش خودارزیابی منفی و افکار خودکشی (۰۵/۰p<) داشته است و این اثر در طول دوره پیگیری دو ماهه نیز پایدار بوده است. بنابراین هر دو مداخله می توانند با شیوه های متفاوتی (کاهش اندیشناکی و افزایش توجه آگاهی) اما بدون برتری، سطح خود ارزیابی منفی و عقاید خودکشی را کاهش دهند، بنابراین استفاده از این دو مداخله در زمان افسردگی و در دوره بحران خودکشی پیشنهاد می شود.

درمان شناختی رفتاری متمرکز بر اندیشناکی, درمان شناختی مبتنی بر توجه آگاهی, افسردگی, خود ارزیابی منفی, افکار خودکشی, دختران ۱۴-۱۹ سال