مریم کورکی - دانشجوی دکتری روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز ،ایران
سید اسماعیل هاشمی - استاد، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز ، ایران
مهناز مهرابی زاده هنرمند - استاد، گروه روانشناسی،دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
بهرام پیمان نیا - استادیار، گروه روانشناسی،دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

مقدمه: اختلال اضطراب اجتماعی با فراوانی ۱۳ درصدی و شیوع بالاتر در نوجوانان دختر به عنوان سومین اختلال شایع روانی مطرح شده است؛ بنابراین هدف این پژوهش بررسی تلفیق سایکودراما با درمان شناختی رفتاری گروهی بر ابعاد حساسیت بین فردی و اضطراب اجتماعی نوجوانان دختر شهرستان سیرجان بود.روش: پژوهش حاضر یک پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه نهم شهرستان سیرجان در سال تحصیلی۴۰۱-۱۴۰۰ بودند که پس از غربالگری و تشخیص اولیه، تعداد ۲۴ نفر به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش (۱۲ نفر) و گروه کنترل (۱۲ نفر) گمارده شدند. گروه آزمایش درمان تلفیقی سایکودراما با درمان شناختی­رفتاری گروهی را به ­مدت ۹ جلسه ۱۲۰ دقیقه­ ای و به صورت هفتگی دریافت کردند. جهت جمع ­آوری داده­ها از پرسشنامه اضطراب اجتماعی نوجوانان (SAS-A) و حساسیت بین­ فردی (IPSM) استفاده شد. داده ­ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شدند.یافته ­ها: نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس چندمتغیری بیانگر تاثیر معنی­ دار درمان تلفیقی سایکودراما با درمان شناختی­ رفتاری گروهی بر کاهش حساسیت بین فردی و اضطراب اجتماعی، در مرحله پس ­آزمون و پیگیری در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل بود (p≤۰.۰۱).نتیجه ­گیری: بطور کلی نتایج حاکی از آن بود که تلفیق سایکودراما با درمان شناختی ­رفتاری گروهی بدلیل استفاده از ایفای نقش و عینی ساختن تخیلات و گرایش­های درونی و همچنین تاکید بر بازسازی شناختی، بر بهبود اضطراب اجتماعی و کاهش حساسیت بین­ فردی در نوجوانان موثر بود.

سایکودراما, درمان شناختی رفتاری گروهی, حساسیت بین فردی, اضطراب اجتماعی, نوجوانان دختر