نقش نوزمینساخت در تحولات ژئومورفولوژیک مرز ساختاری البرز جنوبی ایران مرکزی (مطالعهی موردی: حوضهی حبلهرود)
- سال انتشار: 1391
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش های جغرافیای طبیعی، دوره: 44، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_JPHGR-44-4_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 211
نویسندگان
دانشجوی دکترای ژئومورفولوژی، دانشگاه تربیت مدرس
استادیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس
دانشیار دانشکدهی جغرافیا، دانشگاه تهران
استادیار پژوهشکدهی سازمان زمینشناسی
استادیار دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
رودخانهی حبلهرود، جریان دائمی حوضهی آبریز کویر مرکزی است که در مرز ساختاری البرز جنوبی ایران مرکزی واقع شده است. بهدلیل فعالبودن زمینساخت البرز، لندفرمهای کواترنری در این محدوده تا اندازهی زیادی تحت تاثیر گسلهای اصلی و فعال منطقه قرار دارند. در این پژوهش، برای شناسایی مناطق فعال از نظر حرکات زمینساختی، شاخصهای ژئومورفولوژیکی زمینساختی از تصاویر ماهوارهای و DEM۱۰ M استخراج شده است. این شاخصها شامل: شاخص گرادیان طولی رودخانه (Sl)، عدم تقارن حوضهی زهکشی (Af)، انتگرال فرازسنجی (Hi)، سینوسیتی پیشانی کوهستان (Smf)، شکل حوضه (Bs) و نسبت عرض بستر دره به ارتفاع آن (Vf) هستند. علاوهبر آن، بهدلیل تراکم زیاد گسلها، در بررسیها برای نخستینبار شاخص دیگری بهنام چگالی گسل (Fd) مورد استفاده قرار گرفت. بهدلیل همگن نبودن شاخصها برای تمامی بخشهای منطقه، تمام متغیرها در یک جدول ماتریسی قرار گرفته و بر اساس ویژگیهای منطقه، ارزشگذاری و پس از بیبعدسازی، در مدل SAW قرار گرفت و به چهار ردهی بسیار فعال، فعال، متوسط و فعالیت کم، تقسیمبندی شدند. بهمنظور ارزیابی نتایج بهدستآمده با پژوهش میدانی و دستگاه GPS، مناطق فعال حوضه مورد بررسی قرار گرفت و با شواهد ژئومورفولوژیکی بهدستآمده مانند پادگانهی رودخانهای ارتفاع یافته، درههای V شکل، توالی مخروطافکنهها، تغییر مورفولوژی رودخانه و... نتایج بهدستآمده مورد تایید قرار گرفت. بررسیها نشان میدهند با وجود حضور گسلهای اصلی و فعالی همچون گسل مشا، فیروزکوه، سرخه کلوت، سیدآباد و حصاربن، میزان فعالیت در تمامی بخشهای منطقه یکسان نبوده و بخشهای جنوبی منطقه دارای بیشترین فعالیت است، بنابراین بر اساس این پژوهش، فعالترین گسل منطقه، راندگی گرمسار معرفی میشود.کلیدواژه ها
البرز جنوبی, حوضهی حبلهرود, شاخصهای ژئومورفولوژیکی, مدل SAW, نوزمینساختاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.