بررسی کارکرد رفتارها و ارتباطات غیرکلامی در شازده احتجاب (تاملی بر یکی از شگردهای داستان پردازی هوشنگ گلشیری)

  • سال انتشار: 1392
  • محل انتشار: پژوهشنامه ادبیات داستانی، دوره: 2، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_RPRAZI-2-3_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 48
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

چکیده

چکیده: هوشنگ گلشیری یکی از بزرگ­ترین و تاثیرگذارترین داستان­نویسان معاصر ایران است. شازده احتجاب، جزو مهم­ترین آثار او و از نمونه­های شاخص داستان­نویسی مدرن است که با محوریت شیوه تک­گویی درونی و جریان سیال ذهن نوشته شده است. گلشیری برای تحقق این تکنیک و پیشبرد طرح داستان، از عناصر متنوع ارتباط و رفتار غیرکلامی در سطحی گسترده و به صورتی بارز و تعیین­کننده استفاده کرده است. بر این اساس، بررسی کارکرد رفتارها و ارتباطات غیرکلامی در شازده احتجاب، موضوع این مقاله است. این پژوهش برآن است، با دیدگاه میان­رشته­ای (ادبیات داستانی، نشانه­شناسی و روان­شناسی)، نمودهای گوناگون ارتباط غیرکلامی و دلایل آنها را در داستان مذکور مورد تحلیل قرار دهد و بررسی کند که گلشیری تا چه اندازه و با چه کیفیتی به نقش این عناصر در پیشبرد داستان توجه کرده است. رفتارهای غیرکلامی، به صورت­های مختلفی با عناصر داستان مرتبط هستند؛ مثلا ارتباطات آوایی در ایجاد لحن، مصنوعات و محیط در صحنه­پردازی و اشارات در شخصیت­پردازی و شکل­گیری تعلیق نقش دارند. در شازده احتجاب، عناصر محیطی و مصنوعات بیش از سایر مقوله­ها بسامد دارند و رفتارهای چهره، حرکات اندام و پیرازبان­ها نیز در جایگاه­های بعدی قرار می­گیرند. رفتارهای مذکور، بخصوص در شخصیت­پردازی، فضاسازی و پردازش صحنه­های داستان، نقش محوری دارند.

کلیدواژه ها

کلید واژه­ها: رفتار (ارتباط) غیرکلامی, ادبیات داستانی, نشانه­شناسی, هوشنگ گلشیری, شازده احتجاب

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.