رابطه ی بین پارازیتیسم تله های تخم با پارازیتیسم جمعیت های طبیعی تخم سن گندم

  • سال انتشار: 1391
  • محل انتشار: مجله دانش کشاورزی و تولید پایدار، دوره: 22، شماره: 5
  • کد COI اختصاصی: JR_SUST-22-5_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 100
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

شهزاد ایرانی پور

دانشگاه تبریز

عزیز خرازی پاکدل

دانشگاه تهران

چکیده

بعضی از محققین از تله­های تخم سن برای تخمین نسبت پارازیتیسم یا تغییرات جمعیت پارازیتوئیدهای آن (متعلق به خانواده­های Scelionidae و Encyrtidae) استفاده کرده­اند. با این حال رابطه­ی کمی این داده­ها با شمارش­های مطلق مزرعه­ای بررسی نگردیده است. لذا نیازی به استاندارد نمودن این روش احساس می­شود. در این بررسی تلاش گردیده که نقش ارتفاع و تراکم تخم، در به­دام­اندازی پارازیتوئیدها توسط تله­ها محقق گردد. برای این منظور، یک آزمایش فاکتوریل بر پایه­ی بلوکهای کامل تصادفی در پنج بلوک با سه سطح ارتفاع (۲۰، ۴۰ و ۷۰ سانتی­متر) و سه سطح تراکم (یک، دو و چهار دسته تخم) در مزرعه­ای در شریف آباد ورامین اجرا شد. در هر بلوک و برای هر تیمار دو مشاهده در نظر گرفته شد. آزمایش در دو هفته­ی متوالی تکرار گردید. بدین ترتیب یک سری از تله­های تخم در هر نوبت بر اساس نقشه­ی آزمایش گذاشته شد ویک هفته بعد برداشته شد. نخستین تله گذاری در چهار اردیبهشت و بعدی در ۱۱ اردیبهشت انجام شد. نسبت پارازیتیسم کل به انضمام هر یک از دو گونه­ی Trissolcus vassilievi و T. grandis مورد مقایسه قرار گرفت. در تله­گذاری نخست، نه ارتفاع و نه تراکم روی پارازیتیسم تاثیری نداشتند. با این وجود، در دومین تله گذاری، تفاوت معنی­داری در درصد پارازیتیسم  T. grandis در تله­های نصب شده در ارتفاع ۲۰ و ۷۰ سانتی­متر مشاهده شد، به طوری که ۸/۱۰ درصد گروه نخست در برابر ۴/۳۴ درصد گروه دوم مورد حمله­ی این گونه قرار گرفتند. از طرفی، یک تفاوت بسیار معنی­دار بین تراکم­های یک و دو دسته تخم به ثبت رسید، به طوری که ۹/۱۲ و ۹/۳۷ درصد از تراکمهای مذکور مورد حمله­ی T. vassilievi قرار گرفتند. هیچ تفاوت معنی­داری در پارازیتیسم کل در تله گذاری دوم مشاهده نشد. پارازیتیسم کل در دو نوبت تله گذاری بترتیب ۵/۱۱ و تقریبا ۵۰ درصد بود. به نظر می­رسد تمایلی به سمت بالای بوته­های گندم در T .grandis و در جهت عکس در T. vassilieviوجود دارد.  این می­تواند یکی از اجزایی باشد که زیستخوان دو گونه را جدا و همزیستی آنها را امکانپذیر می­سازد. انحراف معنی­داری از پارازیتیسم مزرعه­ای و ترکیب طبیعی زنبورها در تله­ها مشاهده گردید.

کلیدواژه ها

پارازیتویید تخم، تله ی تخم، نمونه برداری، Trissolcus vassilievi, Trissolcus grandis

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.