اقتصاد و معماری قاجاری: عوامل اقتصادی در تاثیر پذیری معماری قاجار از غرب (با تاکید بر تزیینات نما)
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه مطالعات هنر اسلامی، دوره: 19، شماره: 48
- کد COI اختصاصی: JR_ISLART-19-48_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 290
نویسندگان
دانشجوی دکتری تخصصی، گروه معماری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد ،ایران
استادیار، گروه هنر، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد ،ایران
دانشیار، گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
استاد، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده
پس از شکستهای ایران در جنگ با روسیه تزاری، حاکمان قاجار نیاز به ایجاد ارتباطات گسترده با کشورهای غربی را به منظور هماهنگی با پیشرفتهای آنها در دستور کار قرار دادند. در این میان، گسترش روابط اقتصادی، بیعدالتی در توزیع ثروت و فقدان چهارچوبمداری بر افزایش سطح درآمد طبقه خواص و تشدید اختلاف طبقاتی تاثیر گذاشت. معماری قاجار و تزئینات آن نیز تحت تاثیر وضعیت اقتصادی این دوره تحت تاثیر معماری غرب قرار میگیرد و اشکال، نمادها و فنون تزئینی غربی مستقیما وارد معماری ایران میشود. تاکنون علل تاثیرپذیری تزئینات معماری ایران از غرب در دوره قاجار در بستر وضعیت اقتصادی مورد بررسی قرار نگرفته است. هدف از این پژوهش تعیین وضعیت شاخصهای اقتصادی دوره قاجار است تا ریشه تحولات در تزئینات معماری ایران را بر اساس آن مورد سنجش قرار دهد. پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی-تاریخی و از طریق روش نظریه زمینهای منطبق با نظریه مسئله محور کوربین سعی در استخراج کدهای باز، کدهای محوری و نهایتا انتخابی(شاخصها) دارد تا از طریق آن رابطه تاثیرپذیری تزئینات معماری ایران از غرب را در زمینه تحولات اقتصادی بیان نماید. نتایج این پژوهش نشان دادند وضعیت نامطلوب شاخصهای چهارگانه روابط بازرگانی، میانهروی و اعتدال، مصرف کالا و خدمات و دانش بررسی و کسب درآمد منجر به توانمندسازی طبقه خواص در مقابل ضعف بیشتر طبقه عوام شده است. این وضعیت از یک سو موجب انتقال مستقیم تزئینات غربی توسط خواص به بناهای اشراف شده است و از سوی دیگر به دلیل ضعف اقتصادی طبقه عوام، بسترهای مردمنهاد جذب و هماهنگی با پیشرفتهای غربی فراهم نشده است.اهداف پژوهش:تعیین وضعیت شاخصهای اقتصادی دوره قاجار.تبیین اثر اوضاع اقتصادی قاجار بر تاثیرپذیری تزئینات نما از غرب.سوالات پژوهش:وضعیت شاخصهای اقتصادی دوره قاجار چگونه است؟تزئینات معماری در دوره قاجار چه تاثیراتی از غرب پذیرفت؟کلیدواژه ها
دوره قاجار, معماری, تزئینات, شاخص های اقتصادیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.