اثرهای کشندگی و زیرکشندگی اسانس های درمنه ی خراسانی (Artemisia khorassanica)، زیره ی سیاه (Carum carvi) و فلفل سیاه (Piper nigrum) روی بید سیب زمینی، Phthorimaea operculella
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه تحقیقات آفات گیاهی، دوره: 10، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_IPRJ-10-4_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 197
نویسندگان
گروه گیاه پزشکی، دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
گروه گیاه پزشکی، دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
گروه گیاه پزشکی، دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
گروه علوم گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
چکیده
در تحقیق حاضر اثرهای کشندگی و زیرکشندگی اسانس های گیاهان درمنهی خراسانی، زیره ی سیاه و فلفل سیاه روی تعدادی از پراسنجه های بید سیبزمینی ارزیابی شد. غلظت های کشنده ی (LC۵۰) اسانس ها روی حشره ی کامل آفت تعیین شدند. غلظتهای زیرکشندهی (LC۲۰) اسانس ها موجب کاهش مقدار امید به زندگی (ex) و ایجاد تغییرات متفاوتی در نرخ زنده مانی (lx) و نرخ تولیدمثلی(vx) نسبت به شاهد شدند. اسانس درمنه ی خراسانی نسبت به دو اسانس دیگر به طور معنی داری باعث کاهش مقدارهای پراسنجه های رشد جمعیت مانند نرخ ناخالص تولیدمثل (GRR)، نرخ خالص تولیدمثل (R۰)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) و افزایش در میانگین مدت زمان طول یک نسل (T) شد. اسانس درمنه ی خراسانی بیشترین تاثیر را روی پراسنجه های زیستی مانند طول دوره های لاروی، مراحل نابالغ، طول عمر ماده، تعداد تخم های گذاشته شده و درصد تفریخ آنها داشت. اسانس درمنه ی خراسانی باعث کاهش معنی داری در مقادیر ذخایر پروتئین (۸۶/۲۰ ± ۲/۴۸۹ میکروگرم بر شفیره)، لیپید (۷۰/۴۸ ± ۴/۸۱۲ میکروگرم بر شفیره) و گلیکوژن (۵۱/۵ ± ۴/۹۶ میکروگرم بر شفیره) شفیره ها در مقایسه با شاهد (به ترتیب ۳۸/۲۸ ± ۸/۶۰۶، ۹۷/۵۴ ± ۸/۹۴۱ و ۰۹/۱۵ ± ۴/۱۵۰ میکروگرم بر شفیره) شد. بررسی اجزای شیمیایی اسانس ها نشان داد که ترکیبات کامفور و ۸،۱- سینئول در درمنه ی خراسانی و ۲- متیل-۳- فنیل پروپان در زیره ی سیاه و فلفل سیاه بیشترین مقدار را داشتند. با توجه به اثرهای کشندگی و زیرکشندگی اسانس ها روی بید سیبزمینی، انجام تحقیقات تکمیلی جهت مدیریت آفت پیشنهاد میشود.کلیدواژه ها
اسانس های گیاهی, اثرهای کشندگی, زیرکشندگی, بید سیب زمینیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.