پهنه بندی دشت بیرجند با بررسی راهبردهای مدیریت ریسک به منظور مدیریت بهینه آب کشاورزی با استفاده از مدل های ANP و AHP

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: اولین همایش بین المللی و دومین همایش ملی مدل سازی و فناوری های جدید در مدیریت آب
  • کد COI اختصاصی: MIWM02_113
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 230
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهرا باعزم

دانشجوی دکترا، مهندسی آب، دانشگاه بیرجند

حسین خزیمه نژاد

دانشیار دانشگاه بیرجند، گروه مهندسی آب

چکیده

آب یک منبع حیاتی و ضروری برای بقای انسان است که افزایش تقاضای آب به دلیل افزایش جمعیت و تغییر اقلیم، بحران آب را در جهان و ایران ایجاد نموده است. جهت استفاده بهینه از منابع آبی در بخش کشاورزی، مدیریت بحران آب نیازمند استراتژی های مدیریت ریسک است. لذا در این پژوهش به بررسی راهبردهای مدیریت ریسک جهت مدیریت آب کشاورزی تحت شرایط کمبود آب دشت بیرجند در استان خراسان جنوبی پرداخته شد. جامعه آماری این تحقیق شامل نفر از ۴۵ کشاورزان آبی کار دشت بیرجند می باشد. در همین راستا، این پژوهش باهدف اولویت بندی معیارها (۶ عدد) و زیرمعیارهای (۴۰ عدد) شاخص مدیریت ریسک با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و تحلیل شبکه (ANP) انجام شد. سپس با استفاده از تحلیل گرهای فضایی و همپوشانی این نقشه ها در محیط GIS با استفاده از عملگر جمع جبری، خروجی نهایی به صورت نقشه پهنه بندی مدیریت ریسک به دست آمد. نتایج نشان داده است که متغیرهای اندازه مزرعه، تمایل به حفاظت آب، ادراک خطر و نوآور بودن قادرند تغییرات متغیر راهبردهای سازگاری و مقابله ای را پیش بینی نمایند. نتایج پهنه بندی دشت نشان داد که ۶ عامل (باور، احساس تعهد، آگاهی، تمایل، ادراک خطر و نوآور بودن) اثر زیادی در مدیریت منابع آب کشاورزی در دشت بیرجند داشته است. همچنین نتایج نشان داد که مدل تحلیل شبکه در مقایسه با مدل تحلیل سلسله مراتبی از کارایی بیشتری برای تحلیل شاخص مدیریت ریسک در منطقه مورد مطالعه برخوردار است.

کلیدواژه ها

مدیریت بهینه آب، مدیریت ریسک، فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP)، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP).

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.