تغییرپذیری زمانی تولید رواناب تحت تاثیر شیب در خاک های با بافت مختلف
- سال انتشار: 1396
- محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 48، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_IJSWR-48-1_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 221
نویسندگان
کارشناس شرکت مادر تخصصی مدیریت منابع آب ایران
دانشیار گروه خاک شناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
استاد پژوهش سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی
چکیده
زمان آغاز و شدت تولید مشخصه هایی از رواناب بوده که تحت تاثیر تغییرات خصوصیات فیزیکی خاک طی زمان بارندگی قرار می گیرند. شدت تغییرات زمانی این مشخصه ها بسته به بافت خاک و شیب سطح می تواند تغییر کند. این پژوهش با هدف بررسی تغییرات زمانی تولید رواناب در خاک های با بافت لوم رسی، لوم و لوم شنی در شیب های ۵، ۱۰، ۱۵، ۲۵ و ۳۰ درجه تحت باران شبیه سازی شده با شدت ۴۰ میلی متر در ساعت در شرایط آزمایشگاهی به انجام رسید. نتایج بدست آمده نشان داد که بافت خاک و شیب سطح اثر معنی داری بر زمان آغاز (۰۵/۰> P) و شدت تولید رواناب (۰۵/۰> P) دارد. زمان آغاز رواناب در خاک لوم رسی کمترین (۱۶ دقیقه) و در خاک لوم شنی بیشترین (۴۶ دقیقه) است. زمان آغاز رواناب به شدت تحت تاثیر شیب بوده و با افزایش شیب به صورت معنی داری کاهش یافت (۰۱/۰> P). روابطی معنی دار و منفی بین شیب و زمان آغاز رواناب در خاک لوم رسی (۸۶/۰=۲R)، لوم (۸۶/۰=۲R) و لوم شنی (۹۸/۰=۲R) مشاهده شد (۰۱/۰> P). بیشترین تاثیر شیب بر کاهش زمان آغاز رواناب در خاک لوم شنی (۶۳ درصد) و کمترین آن در خاک لوم رسی (۲۸ درصد) مشاهده شد. روابطی معنی دار و مثبت بین شیب و شدت تولید رواناب در خاک لوم رسی (۸۹/۰=۲R)، لوم (۹۵/۰=۲R) و لوم شنی (۹۴/۰=۲R) مشاهده شد (۰۱/۰> P). نقش شیب در افزایش تولید رواناب در خاک لوم رسی (۱۹ درصد) بیشترین و در خاک لوم کمترین (۱۵ درصد) است. الگوی تغییرات زمانی رواناب طی بارندگی تحت تاثیر بافت خاک و درجه شیب قرار گرفت. افزایش تدریجی رطوبت خاک و تخریب شدید ساختمان خاک دلایل افزایش رواناب در زمان های اولیه بارندگی در خاک لوم رسی می باشد.کلیدواژه ها
Simulated rainfall, Runoff initiation time, Disruption of soil structure, Runoff production rateاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.