خوانشی نو از سیر تاریخی روند مبارزه با مالاریا در قالب برنامه های توسعه (۱۳۲۷۱۳۵۶ش/۱۹۴۸۱۹۶۷م)

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: دوفصلنامه پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام، دوره: 17، شماره: 32
  • کد COI اختصاصی: JR_JHR-17-32_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 68
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

کیمیا کشتی آراء

دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

علی اکبر جعفری

، دانشیار، گروه تاریخ دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

مرتضی نورائی

استاد گروه تاریخ دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

مالاریا از مهلکترین بیماریهای انگلی و عفونی است که به رغم پیشرفت علم پزشکی درمان قطعی برای آن کشف نشده است. این بیماری در ایران تا دوره پهلوی دوم، یکی از دلایل اصلی مرگ و میر بود. به لحاظ گستردگی، پیامدهای آن اقشار آسیب پذیر مانند کشاورزان و کارگران را تهدید و استان های مالاریاخیز را درگیر می کرد. شرایط محیطی، مسائل اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی در کنار عناصر اقلیمی نقش مهمی در شیوع بیماری داشت. از این رو بررسی عملکرد دولت(۱۳۲۰۱۳۵۵ش/۱۹۴۱۱۹۸۷م)، به عنوان نهاد اداره کننده جامعه در مواجه با این بیماری همه گیر و معضلی که بر جنبه های مهم زندگی افراد از جمله ادامه حیات و معیشت تاثیر داشت، حائز اهمیت است.یکی از راهکارهای دولت در مقابله با بیماری، تبادل تجربه و هم اندیشی در پیشبرد گامهایی بود که در قالب برنامه های توسعه تبلور پیدا میکرد. اما مقایسه اقدامات دولت و سازمان برنامه در ادوار مختلف نشان میداد، فعالیتها همواره با کامیابی همراه نبوده است، از این رو بررسی علل ناکامی دولت در کنترل و مهار مالاریا در پاره ای از برنامههای توسعه پرسش مطرح در پژوهش است. نتایج با بهرهگیری از مذاکرات مجلس شورای ملی و گزارش های سازمان برنامه، به روش علی و رویکرد توصیفی- تحلیلی نشان داد، گرچه تغییر در سیاستگذاریهای بهداشتی از سوی برنامه ریزان و دولت، با آغاز برنامههای توسعه ۱۳۲۷ش/۱۹۴۸م، و تمرکز بر دلایل شیوع بیماری در کاهش عوامل بیماریزا و تقلیل تعداد بیماران موثر بود، متغییرهایی همچون تخصیص بودجه، تجهیزات و مساعدتهای جهانی دلایل کامیابی یا ناکامی در مبارزه با بیماری را روشن میکرد.

کلیدواژه ها

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.