ارزیابی پتانسیل خطر باقی مانده فلزات سنگین (آرسنیک، سرب، کادمیوم) در نمونه های چای سیاه مصرفی مراکز نظامی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: مجله طب نظامی، دوره: 23، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_MILIT-23-3_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 227
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسین معصوم بیگی

مرکز تحقیقات بهداشت، پژوهشکده سبک زندگی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران

قادر غنی زاده

مرکز تحقیقات مدیریت سلامت، پژوهشکده سبک زندگی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران

مجتبی روحانی

کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران

مهدی راعی

مرکز تحقیقات بهداشت، پژوهشکده سبک زندگی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران

چکیده

زمینه و هدف: چای سیاه دم شده یکی از نوشیدنی­های متداول در ایران است. آلودگی خاک به فلزات سنگین، باعث تجمع در چای و اثرات سوء بر سلامت انسان می­گردد. هدف این مطالعه ارزیابی پتانسیل خطر باقی­مانده فلزات سنگین (آرسنیک، سرب، کادمیم) در انواع چای سیاه منتخب دم شده مصرفی مراکز نظامی در سال ۱۳۹۷ بود. روش ها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی بصورت مقطعی در سال ۱۳۹۷ انجام شد. تعداد شش نشان از چای­های موجود پرمصرف نیروهای نظامی شامل سه نشان ایرانی و سه نشان خارجی انتخاب و از هر نشان سه نمونه پنج گرمی به صورت تصادفی برداشت شد. نمونه­ها به مدت بیست دقیقه در آب مقطر با دمای جوش عمل آوری و دم کشیده شد. غلظت فلزات سنگین آن­ها با استفاده از دستگاهICP-OES  اندازه­گیری شد. نتایج با استفاده از نرم افزار­های Excel و SPSS نسخه ۱۳ تجزیه و تحلیل و پتانسیل ایجاد خطر بر اساس شاخص­های THQ، TR و HI تعیین شد.  یافته ها: غلظت فلزات سنگین در نشان­های چای ایرانی بالاتر از نشان­های خارجی بود اما اختلاف معنی­داری نداشتند (۰۵/۰P > ). حداکثر و حداقل غلظت آرسنیک در بین نشان­های خارجی، به ترتیب در نشان­های احمد و گلستان  ۰۱۹/۰ و ۰۱۱/۰ و در بین نشان­های ایرانی در نشان­های دامنه و فومنات ۰۲۱/۰ و mg/l ۰۱۲/۰ بود. حداکثر و حداقل غلظت کادمیوم در بین نشان­های خارجی، به ترتیب در نشان­های گلستان و احمد ۰۰۲/۰ و غیر قابل تشخیص و در تمام نشان­های ایرانی ۰۰۲/۰ و  mg/l۰۰۱/۰ بود. حداکثر و حداقل غلظت سرب در‍ بین نشان­های خارجی، به ترتیب در نشان­های گلستان و احمد ۰۶۸/۰ و ۰۰۵/۰ و بین نشان­های ایرانی ( رفاه و فومنات) ۰۸۰/۰ و  mg/l۰۲۴/۰ بود. پتانسیل خطر باقی­مانده فلزات سنگین برای تمام نشان­ها کمتر از مقادیر توصیه شده رهنمودی ( > ۱) بود. نتیجه گیری: غلظت­ آرسنیک و سرب در تمام نشان­های چای مورد مطالعه بالاتر از حد استانداردهای ملی و سازمان جهانی بهداشت بود. اما پتانسیل خطر باقی مانده فلزات سنگین بر اساس شاخص­های محاسبه شده، کمتر از مقادیر رهنمودی از نظر پیامدهای بهداشتی بود.

کلیدواژه ها

آرسنیک, پتانسیل خطر, چای, سرب, فلزات سنگین, کادمیوم, مرکز نظامی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.